• تشنج تونیک -کلونیک، همان تشنجی است که بیشتر مردم فکر می کنند فقط همان نوع تشنج وجود دارد.
• به آن تشنج حرکتی هم می گویند. در قدیم از کلمۀ “گراندمال” (صرع بزرگ) استفاده می شد که امروزه منسوخ شده است.
• تشنج تونیک -کلونیک معمولاً از هردو طرف مغز آغاز می شود، ولی ضمناً می تواند از یک طرف مغز، شروع شده و در تمام مغز منتشر شود.
• در زمان تشنج، فرد هوشیاری خود را از دست می دهد؛ عضله ها سفت می شوند و حرکت های لرزشی در اندام ها مشاهده می شوند.
• این نوع از تشنج معمولاً بین یک تا سه دقیقه طول می کشد و به زمان بیشتری نیاز دارد تا فرد به حال عادی بازگردد.
نام این نوع تشنج از ادغام دو واژۀ تونیک و کلونیک گرفته شده است. تونیک به معنای انقباض و سفتی عضله ها و کلونیک به معنای پرش های هماهنگ عضلانی.
🔸مرحلۀ تونیک
• تمام عضله ها منقبض می شوند.
• انقباض حنجره و فرودادن هوا، موجب می شود تا صدایی مانند گریه یا ناله ایجاد شود.
• شخص هوشیاری خود را از دست داده و به زمین می افتد.
• شخص ممکن است زبان یا داخل گونه های خود را گاز بگیرد؛ که در این صورت آب دهان فرد کمی خونابه خواهد داشت.
🔸 مرحلۀ کلونیک
• دست ها و پاها شروع به لرزش های سریع و هماهنگ می کنند. بسته و باز شدن مفاصل در زانوها، بازوها و ران دیده می شود.
• بعد از چند دقیقه، لرزش ها کند شده و متوقف می شود.
اگر تشنج خیلی طول بکشد یا فرد دچار مشکل تنفسی شود؛ صورت فرد ممکن است به نظر تیره یا متمایل به آبی شود.
در پایان تشنج، فرد ممکن است کنترل ادرار یا مدفوع خود را از دست بدهد. هوشیاری یا آگاهی فرد نسبت به محیط، به آرامی بازمی گردد.
این تشنج ها معمولاً بین یک تا سه دقیقه طول می کشند. بعد از این زمان، فرد ممکن است خواب آلوده، گیج، آشفته یا افسرده به نظر برسد.
تشنج بیش از ده دقیقه یا سه تشنج پشت هم که در فاصلۀ بین آنها، فرد مجدداً به هوش نیامده باشد، وضعیت بسیار خطرناکی است. به این حالت صرع پایدار ( Status Epilepticus ) گفته می شود که نیاز به درمان اورژانس در بیمارستان دارد.
زمانی که تشنج تونیک -کلونیک در دوران کودکی اتفاق می افتد، بعضی از کودکان ممکن است از صرع پیشی بگیرند. آنهایی که برای یک یا دو سال با درمان دارویی، کاملاً بدون تشنج می شوند؛ ممکن است بتوان به آرامی داروهایشان را قطع کرد. تصمیم گیری برای قطع دارو، حتماً لازم است با توصیه و زیر نظر پزشک باشد.
کودکانی مبتلا به تشنج تونیک -کلونیک با نوار مغزی طبیعی، در 70 درصد موارد این شانس را دارند که تشنج هایشان کاملاً کنترل شده و درمان دارویی قطع شود. اگر کودکی با تشنج تونیک -کلونیک، امواج اپیلپتیک در نوار مغز داشته یا آزمایش های نورولوژی او غیرطبیعی باشد؛ شانس کنترل کامل تشنج ها با قطع دارو برای او، 30 درصد می شود.
کنترل تشنج ها و قطع درمان دارویی در کودکانی که تشنج های تونیک -کلونیک با شروع منتشر دارند، نسبت به کودکانی که تشنج های تونیک کلونیک با شروع در یک طرف مغز دارند، احتمال بیشتری دارد.
بعضی از افراد انواع مختلفی از صرع دارند. برای نمونه، یک فرد می تواند شکل های دیگری از تشنج های منتشر را هم داشته باشد ( مثل تشنج های ابسانس، آتونیک، کلونیک، میوکلونیک، یا تونیک) یا تشنج های با شروع موضعی.
بعضی از تشنج های غیرصرعی ( سایکوژنیک) هم ممکن است به نظر تشنج تونیک -کلونیک برسند. در بیشتر موارد، بهترین روش برای تشخیص، ویدئو مانیتورینگ است.
گاهی اوقات فرد مبتلا، هردو تشنج تونیک -کلونیک و تشنج غیرصرعی را دارد. تشنج های غیر صرعی معمولاً کمتر، به شدت و طولانی بودن تشنج های تونیک -کلونیک هستند.
