٭٭ دكتر بهروز فرهنگ فر متخصص كودكان و استاديار دانشگاه آزاد اسلامي نجف آباد

٭ دكتر امير حسين احمد وند

مقدمه :

تب و تشنج يكي از بيماري هاي رايج و شايعترين نوع تشنج در كودكان است و با وجودي كه يك بيماري خوش خيم است، ولي از آنجائي كه تب در 95-90 درصد موارد و تشنج در 30-20 درصد موارد بيماران مبتلا به مننژيتي ديده مي شود؛ اين بيماري در تشخيص مننژيت كه يك بيماري خطرناك است قرار مي گيرد و اين موضوع بر اهميت تشخيص و درمان آن مي افزايد .

تب و تشنج به تشنج هايي اطلاق مي شود كه همراه  با افزايش درجه حررات بدن بيش ازو به علل عفونت هاي غير از دستگاه عصبي مركزي و يا اختلالات حاد متابوليكي در كودكان 6 ماه تا 6 سال رخ مي دهد.

در 2 تا 4 درصد كودكان كمتر از 5 سال اتفاق مي افتد؛ ولي شيوع تا 15 درصد نيز گزارش شده است . نسبت ابتلا پسر به دختر  مي باشد با حداكثر پيك سني 18 ماهگي وجود شرح حال خانوادگي در اين بيماران، يك استعداد ژنتيكي را مطرح مي كند.

اهداف و روش مطالعه :

همانطور كه ذكر شد به دليل اين كه مننژيت در تشخيص افتراقي FC كودكان قرار مي گيرد و تشخيص مننژيت با انجام LP ميسر است، جهت بررسي انديكاسيون در LP و به دست آوردن يك نتيجه آماري مي تواند در عين حال كه موارد صحيح انديكاسيون LP را تخمين زد؛ از انجام LP  هاي غير ضروري جلوگيري كرد. لذا هدف اصلي از اين تحقيق بررسي فراواني LP  در كودكان مراجعه كننده با تب و تشنج و ارتباط آن با سن، جنس، فصل، شكل باليني تشنج، علامت اوليه، مدت تشنج، تكرار تشنج در 24 ساعت و نهايتاً انديكاسون هاي انجام LP  مي باشد .

نوع مطالعه در اين تحقيق، گذشته  نگر آينده نگر بوده و بر اساس اطلاعات جمع آوري شده از بررسي پرونده هاي كودكاني كه طي سالهاي 72-78 و 4 ماه اول 79 با تب و تشنج به اورژانس كودكان بيمارستان مراجعه كرده بودند و با استفاده از پرسشنامه تهيه شده، نتيجه گيري به عمل آمده است .

يافته ها و نتيجه گيري :

منظور و بررسي شيوع انديكاسيون هاي LP در كودكان با تب و تشنج ، پرونده كودكاني كه به دليل تب و تشنج در فاصله سال هاي فوق مراجعه و تحت انجام LP  قرار گرفته بودند از نظر سن، جنس، فصل، مدت و تعداد و شكل باليني تشنج و اختلالات الكتروليت مورد بررسي قرار گرفت كه نتايج حاصل به شرح زير به دست آمد:

تعداد كل بيماران FC  : 915 نفر

تعداد LP  انجام شده : 39 مورد ═ 26/4 %

 از نظر سني   :   10 مورد 6 تا يكسال ═ 6/25 %

                             13 مورد 1 سال تا 2 سال  ═ 4/32 %               

                             6مورد 4- 2 سال  ═ 4/15 %

                              10 مورد 6- 4 سال  ═6/25 %

 از نظر جنس   : 24 مورد پسر ═ 5/61 %

                      15 مورد دختر ═ 5/38%

 از نظر فصل : 3 مورد بهار  = 6/7 %

                   3 مورد تابستان   = 6/7 %

                  20 مورد پاييز = 4/51 %

                   13  مورد زمستان = 4/32 %

از نظر شکل بالينی تشنج : 5 مورد تونیک = 8/12 %

                                5 مورد کلونیک   = 8/12 %

                                29 مورد تونیک کلونیک  =4/74 %

از نظر اعداد اولیه :  39 بیمار         100% دارای علامت اولیه تب بودند .

از نظر مدت تشنج : 38 مورد از 39 مورد 4/97 % تشنج کمتر از 15 دقیقه

                       یک مورد از 39 مورد    6/2 % تشنج بیش از 15 دقیقه

از نظر تکرار تشنج : 26 مورد  6/66 %  عدد تشنج در 24 ساعت اول از حمله

                         13 مورد 4/33 %   بدون عدد  تشنج

از نظر اندیکاسیون LP  :

1- وجود علائم مننژه 14 مورد  8/35 %

2- حال عمومی بد و توکسیک10 مورد  6/25 %

3- نبود منبع عقونت مشخص  6  مورد  4/15 %

4- کما  1 مورد  6/2 %

5- بدون ذکر دلیل مشخص  8 مورد  6/20 %

      پیشنهادات :

1. همکاران محترم کارورز به هنگام ادمیت بیماران و نوشتن شرح حال آنها و تشکیل پرونده دقت بیشتری  نمایند و نوشتن تشخیص اولیه و نیز در هنگام ترخیص بیمار ، نوشتن تشخیص قطعی بیماری را با صرف و دقت بیشتری تکمیل نمایند تا پرونده اشتباهاً بایگانی نگردد و نیز همکارانی که از پرونده ها استفاده می نمایند، مجدداً آنها را در جای صحیح خود قرار دهند تا استفاده از آنها به راحتی صورت گیرد.
2. همکاران محترمی که قصد تحقیق بیشتردر مورد اين بیماری را دارند می توانند در مورد ارتباط میزان گلوکز با F.C و یا فراوانی موارد مثبت کشت خون و یا کشت ادرار در بیماران مبتلا به F.C و نیز ارتباط میزان گلوکز خون در بیمارانی که LP  شده اند تحقیق نمایند.
3. LP  در بیماران مبتلا به F.C نباید به صورت روتین انجام گیرد و تنها هر گاه که پزشک شک به عفونت سیستم دستگاه عصبی مرکزی نمود باید LP  انجام شود که در این مواقع علائم مننژیت و Toxic بودن بیمار ، بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد. البته دیگر اندیکاسیون ها از جمله عدم وجود منبع عفونت واضح، کما، کندی در بهبود بیمار، کودکان زیر دو سال و تشنج فوکال را نیز باید مد نظر داشت .