هر پدر و مادری گاهی ملایمت خود را با فرزند خویش از دست می دهد. تقریباً هر والدی گاهی کنترل خود را از دست داده و سر فرزندان خود داد می کشد. ولی اگر این رفتار تکرار می شود چه کنیم؟

محققان می گویند که امروزه والدین بیشتر از قبل داد می زنند؛ چون مجبور شده اند تنبیه بدنی نداشته باشند، بنابراین خشم و آزردگی خود را با داد زدن تخلیه می کنند. تحقیقات نشان می دهد که از هر چهار والد، سه نفر به طور متوسط یک بار در ماه به دلیل سوءرفتار یا عصبانیت،  سر کودک یا نوجوان خویش فریاد می زنند. درمانگران و کارشناسان فرزندپروری می گویند چگونه این رفتار به کودک آسیب زده و چگونه می توان به آن خاتمه داد.

بلند کردن صدا، همیشه هم بد نیست. توصیف یک مشکل با صدای بلند می تواند توجه را بدون آسیب وارد نمودن، جلب کند؛  مثلاً : ” من الان آشپزخانه را تمیز کردم و می بینم پر از خرده های نان شده است. “

فریاد کشیدن زمانی آسیب می زند که کودک سرزنش شود. مثل این که کودک را با این جمله ها سرزنش یا تحقیر کنیم : “چرا تو هیچ وقت هیچ چیز یادت نمی مونه ؟” یا ” تو همیشه اشتباه می کنی. “

خیلی از  والدین به این دلیل کنترل خود را از دست می دهند که فکر می کنند رفتار نادرست یا سرکشی کودک، ضعف آنها تلقی می شود.

والدینی که احساس های منفی کودک را به عنوان مسئله ای ناگهانی، بیش از حد انتظار و مختل کننده می بینند، بیشتر تمایل دارند فکر کنند که با هر طغیان جدیدی، تهدید می شوند و بنابراین آشفته می شوند. این الگو ، مدل “سیل عواطف” نامیده می شود که روابط را به سوی مارپیچ نزولی هدایت کرده؛ توانایی حل مسئله والدین را از بین می برد و واکنش های هیجانی را آن چنان شعله ور می کند که فریاد زده می شود.

نوجوانانی که والدین آنها از روش های کلامی زننده مثل فریاد زدن یا توهین کردن برای تربیت فرزندان خویش استفاده می کنند، بیشتر مایلند که مشکلات رفتاری و علایم افسردگی را نشان دهند.

فریاد زدن بر سر کودکان، ممکن است حتی عواقبی بیش از تنبیه بدنی داشته باشد. کودکان 8 ساله ای که والدینشان سعی در تربیت آنها با روش فریاد زدن داشته اند، در 23 سالگی، رضایت کمی از  زندگی عاطفی خویش تجربه کرده اند. والدینی که داد می زنند؛ فرصت آموزش مدیریت هیجان را به کودکان خویش از دست می دهند.

تنبیه بدنی نیز رضایت کمتری را در روابط عاطفی بزرگسالی در بر خواهد داشت؛ ولی اثرات منفی آن با پاداش های بعدی کمرنگ تر می شود. به هر حال اثر منفی داد زدن با گرمای محبت والدین پاک نمی شود. تاکتیک منفی حل مسئله ای را که کودکان از والدینشان در زمان داد زدن یاد می گیرند، ممکن است در بزرگسالی، به خود آنها نیز سرایت کند. همچنین ممکن است این کودکان انتظار داشته باشند که دیگران به همین روش منفی با آنها رفتار کرده و ناخودآگاه همسری اختیار می کنند که همین انتظار آنها را برآورده می کند.

والدین می توانند علائم نزدیک شدن به یک فوران خشم را در خویش یاد بگیرند و فشار روانی خود را کاهش دهند. علائم هشداردهنده شامل موارد زیر می شوند: گرفتگی در عضلات گلو یا سینه، تنفس تند یا سطحی، فشار دادن دندان ها یا فک روی هم، افکار منفی دربارۀ خود یا احساس پُر شدگی .

تنفس عمیق، تجسم یک منظرۀ بی نظیر، شمارش یک تا ده یا ترک محل، همه می توانند کمک کننده باشند. توصیه می شود افکار آرام بخش را با خود تمرین کنید؛ مثل : ” درسته که من روز بدی داشتم؛ ولی عصبانی شدن، فقط اوضاع را بدتر  می کند.”

داشتن زمانی برای فراغت در بین کارهای روزانه، فضایی برای تحمل ناراحتی های جزئی به ما می دهد. یادمان باشدکه هیچ پدر و مادری، کامل نیست.

شروع جمله ها با “من”، خیلی بهتر است تا با “تو” ؛ و کمک می کند والدین از یک حملۀ خشمگینانه، به سوی یک فرصت آموزشی حرکت کنند. به جای آن که چه انتظاری از فرزندتان داشتید، به او  بگویید چه چیزی را دوست ندارید.

بعضی از والدین جوش می آورند؛ چون انتظاری که از فرزندشان دارند واقعی نیست. مثل این که انتظار داشته باشیم یک کودک دو ساله، قوانین والدین را نادیده نگیرد. حتماً سن کودکان را برای رفتارهایشان در نظر بگیریم.  اگر از کودکان انتظار نداشته باشیم که رفتاری بی نقص داشته باشند، آشفتگی خودمان به عنوان والدین، کم می شود و می توانیم شکست کودک را به عنوان فرصتی برای یادگیری او درنظر بگیریم.

والدین می توانند از بحران ها به عنوان یک فرصت آموزشی به صورت درگیر کردن کودکان در پیدا کردن راه حل ها استفاده کنند. پیشنهاد می شود منتظر شوید تا زمان آرامش برسد و بعد قوانین را برای کودک بیان کنید. به کودک زمان دهید تا انتخاب خودش را برای چگونگی جلوگیری از تکرار رفتار نامناسب بگوید. دعوت کودک به پیشنهاد برای راه حل، به او کمک می کند تا مهارت های حل مسئله را بیاموزد.

یک عذرخواهی خوب بعد از یک انفجار، می تواند به بهبود روابط کمک کند و به عنوان یک نمونۀ مثبت الگوی رفتاری استفاده شود.