افراد مبتلا به صرع ممکن است به دلیل موقعیت هایی غیر مرتبط با صرع، محکوم به حبس شوند. اگر شما یا عضوی از خانواده تان که مبتلا به صرع است، به دلیل جرمی دستگیر یا محکوم به گذراندن زمانی در زندان شده اید؛ مهم است که حقوق قانونی خود را برای دسترسی به درمان مناسب بدانید.

زندانیان مانند هر انسان دیگری، حق دارند تا از درمان های مناسب با استانداردهای پزشکی بهره مند شوند. آیین نامۀ اجرایی سازمان زندان ها در مورد موارد مربوط به بیماری، دستورالعمل هایی دارد که توجه شما را در زیر به آن جلب می کنیم :

آئین‎نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور
مصوب ۲۰ آذر ۱۳۸۴ رییس قوۀ قضاییه با اصلاحات ۱۳۸۹

ماده 111 – بهداری مؤسسه یا زندان موظف است از محکوم تازه وارد، معاینه‌های کامل پزشکی به عمل آورده، در صورت لزوم با انجام آزمایش های تشخیص طبی برنامه‌ریزی کرده و حسب مورد نسبت به درمان یا معرفی وی به مراکز مربوط اقدام نماید. تمامی اقدام‌های پزشکی باید در پروندۀ محکوم درج شود.

ماده ۱۱۲ـ هرگاه محکومی تازه وارد، نسخه یا دارویی همراه داشته باشد از او گرفته خواهد شد و در اختیار بهداری زندان قرار می‌گیرد تا به تجویز پزشک به او داده شود و هرگاه دارو، جنبۀ حیاتی داشته باشد؛ باید فوراً پس از معاینه و تجویز پزشک در اختیار وی قرار گیرد.

ماده ۱۱۳ـ محکوم به محض احساس کسالت، جریان را به مسئول امور نگهبانی زندان اطلاع داده و با اخذ معرفی‌نامه به بهداری مؤسسه یا زندان اعزام شده و دارو و دستورهای لازم پزشکی را دریافت می‌دارد.

ماده ۱۱۴ـ محکوم باید در حضور پزشک یا پزشکیار و یا سایر مسئولان، داروی مورد احتیاج را مصرف نماید. نگهداری دارو در آسایشگاه جز به هنگام ضرورت، ممنوع است.

زندانیان مبتلا به صرع ممکن است چالش هایی برای دریافت دارو و مراقبت صحیح پزشکی داشته باشند؛ و در بعضی موارد به محض ورود، به دلیل زمان ناکافی برای ارائۀ مستندات پزشکی و قطع داروها، دچار تشنج های بیشتری شوند.

تحویل مستندات پزشکی ( نامۀ متخصص مغز و اعصاب مبنی بر تشخیص صرع و نوع و میزان داروهای مصرفی) به بهداری زندان در اسرع وقت، می تواند برای فرد زندانی حیاتی تلقی شود.

با ارائۀ این مستندات، پزشک زندان موظف به مراقبت و رسیدگی به مصرف منظم داروها برای فرد خواهد بود.

گام هایی برای اطمینان از مراقبت پزشکی در زندان 

1. اگر فرد مبتلا به صرعی، زندانی شود؛ ضروری است که پزشک زندان، مسئولان زندان و نگهبانان از وضعیت او اطلاع داشته و برای درک نشانه ها و علائم تشنج، آموزش دیده باشند.

2. در زمان تغییر داروهای ضد تشنج زندانی، توجه و مراقبت لازم، ضروری است؛ چرا که ممکن است منجر به افزایش تشنج ها یا بروز روانپریشی به دنبال تشنج های طولانی شود.

3. تا جایی که ممکن است باید فضایی راحت و امن برای زندانی مهیا باشد. در صورت وقوع تشنج، یکی از اولین اقدام ها، حفظ امنیت زندانی از آسیب های احتمالی است.

4. در زمان وقوع تشنج، نگهبانان باید آموزش لازم در مورد چگونگی به پهلو خوابانیدن زندانی را دیده باشند؛ تا از آسیب های احتمالی و خفگی به دلیل بازگشت مایع به حلق بیمار، جلوگیری شود. در آموزش ها، باید تأکید شود که در زمان تشنج، هرگز چیزی بین دندان ها قرار داده نشود.

5. زندانی باید روزانه داروهای خود را در زمان مقرر دریافت کند. همچنین لازم است دستورالعملی برای دریافت داروها در زمان اورژانس توسط زندانی، تعریف شود.

6. در صورت بروز تشنج یا عوارض دارویی برای زندانی، لازم است ویزیت پزشک برای او انجام شود. در این ملاقات، اثربخشی داروها و مناسب بودن آنها، بررسی خواهد شد.

7. نوار مغز طبیعی در بیماران مبتلا به صرع، خیلی شایع است و به این معنا نیست که زندانی، صرع ندارد. تقریباً نیمی از نوارمغزهای بیماران مبتلا به صرع، طبیعی هستند. حتی فردی که هر هفته تشنج می کند، می تواند نوار مغز طبیعی داشته باشد. نوار مغز طبیعی در واقع فعالیت طبیعی مغز را در همان زمان آزمایش نوار مغز نشان می دهد. اگر فرد زندانی، در زمان گرفتن نوار مغزی، تشنجی نداشته باشد؛ ممکن است امواج غیرطبیعی مغز مربوط به صرع در نوار مغزی نشان داده نشود.

8. لازم است آزمایش های مرتب خونی برای زندانی صورت بگیرد تا سطح خونی داروهای ضدتشنج و همچنین میزان سلول های خونی بررسی شوند. بررسی میزان سطح خونی داروهای ضد تشنج، نه تنها به کنترل تشنج ها کمک می کند؛ بلکه می تواند به تشخیص میزان دارو در خون که ممکن است مسمومیت دارویی یا عوارض دارویی را در برداشته باشد، کمک کند.

امیدواریم انجمن صرع بتواند با تعامل با سازمان زندان های کشور، آموزش کافی در مورد صرع را برای مسئولان و کارکنان زندان ها فراهم آورد.