اغلب پژوهش‌های مربوط به صرع در زنان، روی زمان‌های باروری متمرکز شده است. اما به دلیل سنین مختلف این جمعیت و زنان مسن‌تری که نقش فعالی در مدیریت سلامت خود دارند؛ لازم است به رابطۀ صرع و یائسگی نیز توجه شود. در آینده ممکن است درمان‌های بهتری برای زنان مبتلا به صرع در سنین بالاتر پیدا شود.

• آیا صرع سن یائسگی را تغییر می‌دهد؟ 

یائسگی به سنی گفته می‌شود که فعالیت تخمدان‌ها در زنان متوقف می‌شود. این فرآیند معمولاً در 50 سالگی اتفاق می‌افتد. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه ممکن است در زنان مبتلا به صرع، یائسگی یک دهه زودتر اتفاق بیفتد. به ویژه در زنان با صرع کاتامینال ( صرعی که تشنج‌ها در زمان قاعدگی شدیدتر می‌شوند) یا زنانی که تعداد تشنج‌هایشان زیاد است. بعضی از پزشکان عقیده دارند که این مسئله ممکن است با تغییری که در ساختمان مغز در قسمت هیپوتالاموس یا غدۀ هیپوفیز به وجود می‌آید، ارتباط داشته باشد؛ ولی این نظریه  به پژوهش‌های بیشتری نیاز دارد. بیشتر زنان مبتلا به صرع در همان سنین زنان طبیعی، یائسه می‌شوند.

• آیا یائسگی، تأثیری روی تشنج‌ها دارد؟ 

می‌دانیم که استروژن و پروژسترون هورمون‌های تخمدان هستند که می‌توانند روی تشنج‌ها تأثیر داشته باشند؛ بنابراین انتظار تغییر در میزان تشنج‌ها به دلیل تغییر سطح هورمونی در زمان یائسگی داریم. این ارتباط کمی پیچیده است؛ استروژن فعالیت تشنجی را افزایش می‌دهد و برعکس پروژسترون تشنج را کاهش می‌دهد. وقتی سطح هر دو هورمون در زمان یائسگی کاهش می‌یابد، حدس نتیجۀ احتمالی دشوار می‌شود.

گروهی از زنان مبتلا به صرع با آغاز دوران یائسگی، همان تعداد تشنج با همان شدت قبلی را تجربه می‌کنند اما در این آمار تعداد زیادی از تفاوت‌های فردی پنهان می‌ماند.

• در یک مطالعه یک سوم از زنان مبتلا به صرع که قبل از یائسگی صرع داشتند، بعد از یائسگی هیچ تغییری در تشنج‌هایشان گزارش نکردند. تعداد بیشتری از افزایش تشنج‌ها و تعداد کمتری از کاهش تشنج‌ها خبر دادند. ( گروهی هم بودند که اولین تشنج‌های خود را به دلیلی نامشخص بعد از یائسگی تجربه کردند).

• مطالعۀ دیگری نشان داد که زنان مبتلا به صرع کاتامینال، از بهبود و کاهش تشنج‌های خود در زمان یائسگی گزارش کردند.
• هر دوی مطالعه‌های بالا، تعداد کمی از زنان را در بر گرفته بود. برای پژوهش‌هایی با نتیجۀ بهتر، نیاز به مطالعه‌های وسیعتر است.

• آیا در زمان یائسگی درمان با هورمون جایگزین نیاز است؟ 

• درمان هورمونی در تمام زنان بعد از یائسگی، موضوعی بحث‌برانگیز است.
• این درمان برای عوارض ناشی از یائسگی مانند گُرگرفتگی، خشکی واژن و اختلال‌های خواب مؤثر است.
• همچنین از پوکی و نرم شدن استخوان‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد.
• اما عوارضی هم دارد. برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی توصیه نمی‌شود. خطر سکته‌های مغزی را افزایش می‌دهد و در بعضی زنان خطر سرطان سینه و مثانه را هم زیاد می‌کند.
• با این همه تصمیم هر فرد، به مسائل مختلفی بستگی دارد.

در زنان مبتلا به صرع برای درمان هورمون جایگزین، مسائل دیگری هم لازم است در نظر گرفته شود :

• تأثیر روی تشنج‌ها : مطالعه‌ای نشان داده است که درمان هورمونی جایگزین در زنان مبتلا به صرع، تعداد تشنج‌ها را افزایش می دهد، ولی مطالعۀ دیگری اعلام کرده است که هورمون پروژسترون، کمتر از هورمون استروژن، موجب افزایش تشنج‌ها می‌شود.

• تأثیر روی سلامت استخوان‌ها : نقش درمان هورمون جایگزین بر سلامت استخوان‌ها به ویژه برای زنان مبتلا به صرع، می‌تواند خیلی اهمیت داشته باشد. زیرا تشنج‌ها می‌توانند خطر افتادن و شکستن استخوان‌ها را بیشتر کنند. مشکل زمانی سخت‌تر می شود که بدانیم داروهای ضدصرع هم می‌توانند موجب کاهش استحکام استخوان‌ها شوند. زنان مبتلا به صرع لازم است میزان کافی ویتامین D و کلسیم دریافت کنند. ورزش هم خیلی مهم است و به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند.

• تأثیر روی گُرگرفتگی : اگر شما به دلیل گُر گرفتگی دچار مشکل شده‌اید، شاید این خبر برایتان جالب باشد که داروی گاباپنتین می‌تواند شدت و تعداد این گرگرفتگی را کاهش دهد. این دارو می‌تواند برای بعضی از زنان به عنوان یک درمان جایگزین استفاده شود. حتماً با متخصص مغز و اعصاب خود در این مورد گفت‌وگو کنید تا بتوانید بهترین راه حل را برای مدیریت تغییرهای دورۀ یائسگی برای کنترل بهتر تشنج‌هایتان داشته باشید.