• بچه های بین سنین سه ماهه تا شش ساله در صورت تب بالا، ممکن است دچار تشنج شوند.
• معمولاً یک سابقۀ خانوادگی تب و تشنج در این موارد وجود دارد.
• بیشتر کودکان بعد از قطع تب، نیاز به مصرف داروی روزانه ندارند.
• در کودکان زیر یک سال، در صورتی که تب و تشنج اتفاق بیفتد، نیمی از آنها حداقل یک بار دیگر تجربۀ این وضعیت را خواهند داشت.

تشنج ناشی از تب، شایعترین نوع تشنج شناخته شده است. شیوع این نوع تشنج در جوامع مختلف بین 3  تا 9 درصد  گزارش شده است. معمولاً  تب بالا  به دلیل شیوع  بالای عفونت های ویروسی در سنین پایینتر از پنج سال اتفاق می افتد.

حدود سه  تا چهار درصد کودکان کمتر از شش سال ، دچار این نوع تشنج  می شوند. این نوع تشنج، همیشه با تب بالا و در سنین شش ماهگی تا  شش سالگی اتفاق می افتد.  بیشترین شیوع آن در یک تا دو سال اول عمر است، که بیشتر به دلیل بروز عفونت های گوارشی، تنفسی و ادراری در این سنین است. بعد  از  شش سالگی به ندرت ممکن است  اتفاق بیفتد.

تشنج های ناشی از تب به دو گروه تقسیم می شوند: ساده و پیچیده.

تب و تشنج های ساده، ویژگی های زیر را دارند:

• تشنج حرکتی منتشر در تمام بدن
• اتمام تشنج زیر 15 دقیقه
• عدم تکرار تشنج در 24 ساعت

در تب و تشنج پیچیده، نشانه های زیر وجود دارند:

• شروع با حرکت در یک طرف بدن بدون وابستگی به سایر قسمت ها
• طول کشیدن تشنج بیش از 15 دقیقه
• تکرار تشنج در 24 ساعت

 لازم است والدین قبل از رساندن کودک به مراکز درمانی و بهداشتی،  اقدام های لازم پیشگیری کننده  برای  کاهش درجه حرارت بدن و تشخیص به موقع علائم را بدانند.

اطلاع والدین از زمان شروع تب، شدت تب، مدت زمان تب، علائم هشدار دهندۀ شروع تشنج و  اقدام های لازم در زمان بروز تشنج و…  از عوامل  مؤثر در کاهش بروز تشنج ناشی از تب  است. در هر کودک مبتلا به تشنج ناشی از تب، باید علت تب مشخص و درمان شود.

 نویسنده: سكينه صيادجو (عضو هیئت علمی)

مقدمه: از جمله مواردی که سلامت کودکان را به مخاطره می اندازد بیماری ها هستند. در دوره کودکی مانند سایر دوره ها، کودک با بیماری های ویروسی، باکتریایی و… روبرو می شود که برخی از آنها با تشنج همراه است؛ مانند تشنج ناشی از تب که با افزایش دمای بدن و در صورت عدم کنترل و کاهش دما می تواند منجر به  تشنج شود. شیوع این مشکل 5-2 در صد و یک مورد از 20 کودک 6 ماهه تا 5 ساله را در گیر می سازد. لذا به دلیل اهمیت موضوع، بررسی حاضر جهت تعیین علت تشنج و برخی از مشخصات دیگر کودکان بستری در بخش اطفال مجتمع آموزشی درمانی امیر (ع) سمنان صورت گرفت.

مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی بوده که در مدت یک سال (1386) با مطالعه تمام پرونده های کودکانی که به علت تشنج ناشی از تب بستری شده بودند، انجام شد. اطلاعات لازم مانند سن، جنس، سابقه تشنج و… از آنها استخراج گردید و در چک لیست وارد شده؛ سپس اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: نتایج نشان داد که ازلحاظ جنسیت، پسر و دختر هر کدام  50% بودند. 4/89% کودکان زیر 5 سال، و در خصوص تکرار تشنج در این کودکان 8/61% برای مرتبه اول و 2/38% برای بار دوم دچار تشنج شده بودند.کوتاهترین و بلندترین مدت زمان تشنج به ترتیب 1 و 15 دقیقه بود.از لحاظ وجود سابقه تشنج ناشی از تب در فامیل،  یافته ها نشان داد که از 41 پرونده کودک که سابقه فامیلی ثبت شده بود 14 نفر(1/34%) بروز تشنج در فامیل درجه یک و دو مثبت گزارش کرده بودند. بیش از نیمی از کودکان(7/51%) حاصل سزارین و مابقی زایمان طبیعی بودند. 50% تشنج در فرزند اول، 24% در فرزند دوم و بقیه در فرزندان دیگر  رخ داده بود. شايعترين علائم به ترتيب تونيك كلونيك 5/73%، خيره شدن چشم ها 7/64%، خارج شدن كف از دهان 2/38%، كاهش سطح هوشياري 9/27% ، سيانوز22 % و بي اختياري ادرار يا مدفوع  7/11% و سر درد 3/1% در كودكان گزارش شده است. بیشترین بیماری های همراه سرماخوردگی، اسهال و استفراغ، اوتیت میانی حاد وعفونت های ادراری بودند. 5/29% بدون درمان،  5/48% تحت درمان با فنوباربیتال به تنهایی یا همراه داروهای دیگر و 22% فقط تحت درمان با دیازپام قرار گرفتند.

نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهد تشنج ناشی از تب در کودکان زیر 5 سال شایع می باشد؛ که با توجه به افزایش قابل توجه عوارض شدید عصبی در آینده از قبیل صرع، شناسایی و کنترل افزایش دمای بدن و در صورت بروز تشنج، تشخیص و درمان به موقع از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.

نام و نام خانوادگی :1- دكتر احمد شجري 2-مریم محمد قادر

رشته تخصصی : فوق تخصص نفرولوژی کودکان /  شماره نظام پزشکی : 38880

2- رشته  :پرستاری

چكيده :

مقدمه و اهداف :

شايعترين فرم تشنج در كودكان تشنج تب خيز است كه در 4-3% از كودكان زير 5 سال رخ مي دهد. هدف از انجام اين مطالعه ، بررسي فراواني بروز صرع بعدي ، بعد از اولين تشنج تب  ناشي از عفونت ادراري بود.

 روش تحقیق    :

دريك مطالعه توصيفي آينده نگر ، 139 كودك 6 ماه تا 6 سال  كه از فروردين 86  لغايت مهر 87 به علت اولين تشنج تب در بخش اطفال بيمارستان شهيد صدوقي بستري شده  بودند به مدت يكسال  از نظر بروز صرع بعدي  ، پيگيري شدند .

يافته های پژوهشی :

 71 پسر و 58 دختر با ميانگين سني21/1± 03/2 سال بررسي شدند. شايع ترين علت تب شامل URI در 39 نفر (30%) ، گاستروآنتريت در 22 نفر (17% ) و اوتيت مديا در19 كودك ( 15%) بود . در يازده كودك (9%)  علت تشتج تب خيز عفونت ادراري بود .  علت تب در 8/15 % از بيماران معلوم نشد.

صرع بعدي در هشت نفر از بيماران (2/6% ) رخ داد كه  ميانگين زمان بروزآن 4/9 ± 8/7   ماه بود. سه بيمار از كودكان با عفونت ادراري  و پنج كودك  با دلايل ديگر تب ، بروز تشنج بدون تب بعدي داشتند . عفونت ادراري بعنوان  عامل ايجاد كننده تشنج تب خيز به عنوان يكي از  ريسك فاكتورهاي بروز صرع بعدي  بود  .

نتيجه گيری : لازم است كه در كودكان  با تشنج تب خيز بدنبال عفونت ادراري ، دقت بيشتري براي شناسايي  ساير ريسك فاكتورهاي بروز صرع بعدي  انجام داد و پيگيري اين كودكان را جدي تر انجام دهيم . 

دکتر زرین تاج کیهانی دوست، دانشیار ، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان

چکیده:

تشنج زمان تب شایعترین عارضه عصبی در دوره کودکی است و بررسی عوارض آن بخصوص تبدیل آن به صرع یک عامل اضطراب برای خانواده است. هدف این تحقیق بررسی شیوع تب زمان تب و صرع در مراجعین به درمانگاه مغز و اعصاب کودکان بیمارستان امام خمینی (ره) می باشد.

مواد و روشها : در 115 بیمار مراجعه کننده به درمانگاه اعصاب کوکان بیمارستان امام خمینی (ره) که با عنوان تشنج مکرر مراجعه و در سابقه اولین تشنج آنها تشنج زمان تب بوده است از نظر سن بروز ، نوع و شکل تشنج ، فاصله بین شروع تب و تشنج و سابقه فامیلی F.C و صرع و سابقه تکاملی مورد پیگیری قرار گرفته و بررسی شدند.

نتایج : در این بررسی تشنج زمان تب اولیه در 90 نفر 3/78% نوزاد در بیداری و طول مدت تشنج زمان تب در 22 نفر (19%)  بیش از 10 دقیقه و به صورت Status بوده است و در 42 نفر (5/36%) سابقه خانوادگی صرع و در 64 نفر (7/55%) سابقه F.C موجود بوده است. و در 39 نفر (9/33%) اولینF.C بین 14-12 ماهگی بوده است. و در 57 نفر (50%) بصورت U.W.G و شلی بدن و در 44 نفر بصورت تونیک کلونیک ژنرالیزه بوده است در88 نفر(4/75) صرع بعدی به صورت absence در بیماران دیده شده است. 

بحث :  بطور کلی تشنج زمان تب اکثر اوقات در بیداری و به صورت شلی بدن و U.W.G اتفاق افتاده و شیوع خانوادگی F.C و صرع در تکرار و بروز صرع بعدی در آن موثر بوده و شایعترین شکل صرعی absence و دردرجه بعدی تونیک کلونیک ژنرالیزه بوده است.

پیشنهادات: بررسی ابعاد مختلف تشنج اولیه در تعیین پیش  آگهی و عاقبت صرعی بعدی اهمیت زیادی دارد که تحقیقات بعدی را ایجاب می کند.  

کلمات کلیدی: تشنج زمان تب، صرع، absence ، تونیک کلونیک ژنرالیزه ، کودکان.