والپروئیک اسید (والپروات سدیم، دی والپروئکس) یکی از داروهایی است که می‌تواند از بروز تشنج جلوگیری کند و صرع را کنترل می کند. این دارو به تنهایی یا به همراه داروهای دیگر برای درمان صرع مصرف می‌شود.

 

اشکال دارویی :

  • قرص انتریک کوتد: 200 میلی گرم
  • قرص آهسته رهش: 200 میلی گرم
  • کپسول: 500 میلی گرم
  • شربت: 200 میلی گرم بر 5 میلی لیتر
  • تزریقی: 100میلی گرم بر میلی لیتر، 4 میلی لیتر

 

موارد و روش مصرف:

  • داروهای والپروئیک اسید در کنترل تشنج های پیچیده (پارشیال کمپلکس) استفاده می شوند. والپروئیک اسید ممکن است به تنهایی یا با سایر داروهای ضد صرع تجویز شود.

نکته های مهم:

  • در صورتی که والپروئیک اسید توام با سایر داروهای ضد صرع تجویز شود میزان مصرف آن با توجه به میزان مصرف سایر داروها و واکنش بالینی بیمار تعیین می شود.
  • والپروئیک اسید نباید در دهان خرد یا فشار داده شود.
  • معمولاً مصرف اسید فولیک قبل از باردار شدن و در طول بارداری، به خانم هایی که با والپروئیک اسید تحت درمان بوده اند، توصیه می شود؛ تا احتمال بروز عوارض جانبی در جنین کاهش یابد.
  • نام های تجاری والپروئیک اسید، دپاکین؛ رهاکین و شربت اورفیریل است. 

تداخلات دارویی:

تداخلات دارویی والپروئیک اسید عبارت است از:

  • فنی توئین، کاربامازپین و فنوباربیتال می توانند دفع والپروئیک اسید را افزایش دهند.
  • آسپرین، فلبامات، آنتی بیوتیک های گروه کارباپنم، ریفامپین، آنتی اسیدها، کلرپرومازین، هالوپریدول، سایمتیدین و رانیتیدین، ضد افسردگی های سه حلقه ای،  بنزودیازپین ها، اتوسوکسیمید، لاموتریژین، توپیرامات، وارفارین، لیتیوم و قرص های ضد بارداری نباید همزمان با والپروئیک اسید تجویز شوند.

عوارض جانبی:

هر دارو ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ای نیز داشته باشد. اگرچه تمام این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر لازم است با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض والپروئیک اسید عبارت است از:  

  • سیستم عصبی:  راه رفتن در خواب، گیجی، دو بینی، تاری دید، عدم تعادل، نیستاگموس، ناپایداری خلقی، افسردگی
  • سیستم گوارش:  تهوع، استفراغ، شکم درد، اسهال، بی اشتهایی، سوء هاضمه، مسمومیت کبدی، یبوست
  • تنفسی:  سندرم شبه آنفلوآنزا، عفونت، برونشیت، رینیت
  • خونی:  ترمبوسیتوپنی، اکیموز
  • سایر:  سردرد، ضعف، ریزش مو، کاهش وزن، تب

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  تأثیر والپروئیک اسید بر جنین قابل توجه است. والپروئیک اسید می تواند در بارداری، احتمال بروز نواقصی را در جنین داشته باشد والپروئیک اسید نباید در خانم هایی که در سن باروری هستند، استفاده شود؛ مگر آن که ضرورتی برای آن وجود داشته باشد. اگر والپروئیک اسید در دوران بارداری استفاده شود، باید به صورت مونوتراپی و در پایین ترین میزان مؤثر و به صورت فراورده هایی باشد که آزادسازی دارو در آن ها آهسته است.

شیردهی: اثر قطعی والپروئیک اسید در شیردهی گزارش نشده است. از نظر تئوری، نوزادان شیرخوار در خطر سمیت کبدی قرار دارند. شیردهی در صورت مونوتراپی مادر با والپروئیک اسید به نظر نمی رسد بر رشد نوزاد، تأثیر منفی بگذارد.

 

  • مراقبت های پزشکی – پرستاری:

  • قبل از شروع درمان با والپروئیک اسید در مورد بیماری کبدی یا سابقۀ آن از بیمار سؤال کنید. آزمایش های عملکرد کبدی را بررسی کنید.
  • قبل از شروع درمان با والپروئیک اسید از عدم بارداری بیمار اطمینان حاصل کنید.
  • در طول درمان با والپروئیک اسید، عملکرد کبدی، گوارشی، ذهنی و روانی بیمار را کنترل کنید.
  • فهرستی از داروهای مصرفی بیمار را در اختیار پزشک قرار دهید.
  • از بیمار بخواهید والپروئیک اسید را مطابق با دستور پزشک مصرف کند.
  • از خرد کردن و  جویدن کپسول والپروئیک اسید باید اجتناب شود.
  • در طول درمان با والپروئیک اسید، وضعیت تشنج را ارزیابی کنید و از واکنش مناسب بالینی اطمینان حاصل کنید.
  • در صورت عدم کنترل تشنج ها، پزشک را در جریان قرار دهید.

مراقبت های بیمار و خانواده:

  • کپسول والپروئیک اسید را کامل ببلعید. از جویدن و  خرد کردن آن بپرهیزید. کپسول والپروئیک اسید باید با آب مصرف شود.
  • داروی والپروئیک اسید باید مطابق با میزان توصیه شده و در زمان مناسب مصرف شود. این دارو نباید ناگهانی قطع شود، زیرا احتمال بروز تشنج را به همراه دارد. والپروئیک اسید تدریجاً و تحت نظر پزشک قطع خواهد شد.
  • وجود هر گونه سابقۀ بیماری کبدی، کلیوی و اختلال روانی، آن را به پزشک اطلاع دهید.
  • در صورت مصرف والپروئیک اسید ممکن است نتایج برخی از تست های آزمایشگاهی تغییر کند. بنابراین مسئول آزمایشگاه را در جریان مصرف والپروئیک اسید قرار دهید.
  • در طول درمان با والپروئیک اسید در صورت داشتن علائمی مانند تهوع، استفراغ، درد در بخش بالایی شکم، از دست رفتن اشتها، ادرار تیره، مدفوعی به رنگ خاکستری و زردی فوراً با پزشک تماس بگیرید. این علائم می تواند نشان دهندۀ مسمومیت کبدی باشد.
  • در صورت بروز علائمی مانند تغییرات خلقی و رفتاری، اضطراب، حمله های پانیک، مشکل خواب، احساس بی قراری، بیش فعالی و یا پرخاشگری فوراً پزشک را مطلع سازید.
  • در طول مصرف داروی والپروئیک اسید، ممکن است به سادگی دچار خونریزی شوید. بنابراین زمان انجام کارهایی مانند مسواک کردن مراقب باشید.
  • در طول درمان با والپروئیک اسید از انجام کارهایی که به هوشیاری زیادی نیاز دارند مانند رانندگی بپرهیزید.
  • سایر داروهای مصرفی خود را به پزشک اعلام کنید.
  • در طول درمان با والپروئیک اسید از روش های مطمئن ضد بارداری استفاده کنید.

 

بعضی از جوانان زمانی که برای اولین بار از این دارو استفاده می‌کنند، افکار خودکشی را تجربه می‌کنند. در مورد تغییر خلق و خو لازم است هوشیار باشید و هر گونه علائم یا بدتر شدن آن را به پزشک، اطلاع دهید. پزشک شما باید در ویزیت‌های منظم، پیشرفت شما در درمان را بررسی کند.

چه اتفاقی می افتد اگر شما یک بار مصرف این دارو را فراموش کنید؟

به محض اینکه میزان فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان نوبت بعدی مصرف دارو است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید. برای جبران میزان از دست رفتۀ قبلی، داروی اضافه استفاده نکنید.