#antiepilepticdrug

مصاحبهٔ آقای دکتر نسبی تهرانی با روزنامهٔ شرق درمورد کمبود دارو

کابوس شبانه مبتلایان به صرع برای تهیه دارو

 

سمیه جاهدعطائیان:  مادری هراسان با دفتر روزنامه تماس می‌گیرد، از مشکلات فرزندش که صرع مقاوم به درمان دارد، می‌گوید؛ «داروی «فنی توئین کامپاند» داروی همیشگی فرزندم کمیاب شده و پزشک از روی ناچاری دارو را تغییر داده و قرص «لوبل» را با دُز بیشتری جایگزین کرده است. بعد متوجه شدیم که این اتفاق مدت زیادی است که رخ داده و بیماران صرع به خاطر کمیاب‌شدن داروی خود تشنج می‌کنند و مراحل درمانی بسیاری از آنها بدون نتیجه باقی مانده است». او که دختربچه‌ای 9ساله دارد، ادامه می‌دهد: «مادرهای زیادی از این مسئله در عذاب هستند و برای تهیه دارو سختی می‌کشند. پزشکی آدرس یک داروخانه در شهرستان را می‌دهد که دارو ممکن است موجود باشد. با داروخانه تماس می‌گیریم، می‌گویند دارو تمام شده است. وقتی داروی «فنی توئین کامپاند» یا داروی «فنو باربیتال» یا «اپیلیم» کمیاب می‌شود تمام ما خانواده‌ها نگران می‌شویم که پزشک قرار است چه دارویی را تجویز کند. شب تا صبح با استرس، بالا سر بچه بیدار هستیم. خاطره‌های تلخی از نبود دارو و خطرات جایگزین‌شدنشان داریم». دیگر بحث گرانی دارو با وجود کمیابی و نایابی آن به حاشیه رفته و بیمار حاضر است دارو را با هر مشقت و قیمتی تهیه کند. این موضوع برای بیماران صرع و آنها که با تشنج‌های مقاوم به درمان روبه‌رو هستند، بسیار مسئله‌ساز شده است. پزشکان از روز اول به بیمار تأکید می‌کنند که داروهایشان بسیار حیاتی بوده، حتی یک روز و برای یک ساعت هم نباید جابه‌جا یا فراموش شوند. در دسترس بودن دارو برای این بیماران بسیار مهم است، اما متأسفانه برای تهیه همان داروها با مشکلات فراوان و روزافزونی مواجه شده‌اند.

 

این روزها فهرست بلندبالایی از داروهای ضروری و حیاتی برای بیماران صرع وجود دارد که تهیه‌کردنشان به کابوس شبانه بیماران و خانواده‌ها تبدیل شده است. پزشک با معاینه یا ویزیت چندین‌ماهه به دارویی رسیده که روی بیمار تأثیر مثبت داشته است. بیماری که طی یک ماه، حدود شش بار تشنج داشته، کارش به بستری روی تخت بیمارستان می‌رسیده، در ماه فقط یک بار تشنج می‌کند و تشنج مقاوم به درمانش به دارویی جواب داده اما حالا دارو به صورت ناگهانی کمیاب و حتی نایاب می‌شود. تلاش پزشک و بیمارانی که صرع و تشنج مقاوم به درمان دارند از بین می‌رود. بیماران دچار اضطراب و نگرانی می‌شوند. بسیاری از خانواده‌ها با توصیه پزشک، دارو را ذخیره می‌کنند و به دوست و آشنا می‌سپارند که قبل از کمیابی دارو، آن را دپو و ذخیره کنند. حتی وقتی تاریخ مصرف آنها تمام می‌شود هم دارو را مصرف می‌کنند که تبعات بسیار سنگین و عوارضی جبران‌نشدنی دارد. اضطراب همیشگی برای تهیه دارو وجود دارد و این نگرانی در مورد بیماران صرعی و تشنجی بسیار بیشتر است.

داروی تقویتی خارجی موجود؛ داروی ایرانی کمیاب

داریوش نسبی‌تهرانی، مدیرعامل انجمن صرع، در گفت‌وگو با «شرق» از معضل نابسامانی و کمبود دارو در ایران انتقاد دارد و اعلام می‌کند که مسئله فقط نایاب‌شدن یک یا چند قلم دارو نیست، بلکه سیستم درمانی کشور با نابسامانی‌های زیادی مواجه است؛ «ممکن است کم و زیاد شدن، جابه‌جاکردن یا قطع و وصل‌ کردن برخی از دارو‌ها برای برخی بیماران چندان نگران‌کننده نباشد، اما این مسئله تحت هیچ شرایطی نباید به این سادگی برای بیماران صرع اتفاق بیفتد. حتی در دوران بارداری نیز که ممکن است بسیاری از داروها ممنوع شود نیز برای بیماران صرع در این دوران تجویز شده و قطع یا تعویض نمی‌شود. با آنکه امکان دارد این دارو برای جنین خطرساز باشد اما قبل از آن به خاطر احتمال صرع، جان مادر هم در خطر است. پس دارو‌های صرع بسیار حساس هستند و نباید این‌چنین به خاطر نایاب یا کمیاب‌‌بودن دارو با جان بیماران بازی شود».

او ادامه می‌دهد: «پزشکان در ایران با نبود یک دارو مجبور می‌شوند دارویی را حذف و داروی دیگری را تجویز کنند. بیماران سال‌ها با یک دارو درمان شدند و حالا چاره‌ای جز تغییر دارو برایشان نیست. بیشتر از 30 سال است که در تهران مطب دارم و هر روز با بیماران مختلفی سروکار دارم. برای بیمارانم فهرست بلندبالایی از داروهای اصلی و ضروری از شرکت‌های مختلف دارم. بارها با کمبود یا نبود یک داروی مهم روبه‌رو شدم و نمی‌دانم که با تجویز داروی جدید، همین دارو دفعه بعد موجود است یا خیر. این در حالی است که در داروخانه‌ها انواع و اقسامی از داروهای تقویتی و مکمل از کشورهای مختلف آمریکایی، کانادایی و اروپایی موجود است، اما دارو‌های تولید ایران نایاب و کمیاب است».

بلاتکلیفی پزشکان و نگرانی بیماران برای دارو

مدیرعامل انجمن صرع تأکید دارد حتی نام کارخانه و شرکت تولیدکننده دارو نیز در روند درمان بیماران اهمیت دارد؛ «ممکن است دارویی به یک نام اما از یک شرکت خاص، در روند درمان بیمار مؤثر باشد اما همان دارو با تولید شرکت دیگری، بیمار را با عوارض جدی از‌جمله تشنج روبه‌رو کند. پزشکان ترجیح می‌دهند که حتی داروی بیماران را از این نظر هم تغییر ندهند چراکه وابستگی بیماران صرع به یک داروی خاص بسیار زیاد است. در حالی که معضل دارو در ایران آن‌قدر زیاد است که پزشکان مجبور به تغییر و تعویض دارو می‌شوند. اگر در یک روستا دارویی موجود نباشد، می‌توان علاجی کرد اما وقتی در یک شهر دارویی به ندرت یافت شود یا ثبات نداشته باشد، بسیار آسیب‌زاست».

«نسبی‌تهرانی»، مشکلات دارویی کشور را ریشه‌ای می‌داند و علاوه بر معضل دیرین تولید دارو به مسئله پخش دارو در ایران نیز تأکید زیادی دارد؛ «ارتباط مسئولان سیستم وزارت بهداشت با پزشکان به‌خصوص پزشکان انجمن‌ها از‌جمله انجمن صرع، برقرار نیست. پزشکان از طریق بازخورد تأثیر دارو بر روی بیمارانشان، اطلاعات بسیار مفیدی دارند که استفاده از این اطلاعات و تجربه‌ها ارزشمند است. مسئله فعلی تنها مربوط به تولید دارو نیست، پخش دارو هم مشکلات فراوانی دارد. به‌عنوان نمونه دارویی در یک شهر نایاب است، اما در شهر و شهرستان دیگری به دلیل عدم تجویز، موجود است که به بیمار پیشنهاد می‌دهیم برای تهیه دارو به فلان شهر برود. هم پزشکان و هم بیماران با نگرانی دائمی در مورد دارو و تهیه آن روبه‌رو هستند. تکلیف پزشک روشن نیست که داروی همیشگی بیمار را تجویز کند یا بیمار برای پیداکردن آن سرگردان می‌شود؟ یک بخش از مسئله درمان بر عهده پزشکان است و بخش دیگر ابزارهایی است که موفقیت درمان را تضمین می‌کند. وزارت بهداشت اگر بگوید که فقط دو رقم دارو موجود است، پزشکان تکلیف خود را بهتر می‌دانند، اما وقتی تمام 50 رقم دارو در داروخانه‌ها کمیاب و نایاب می‌شود، وضعیت نابسامان موجود را ایجاد می‌کند که پزشک بلاتکلیف است و بیمار برای تهیه دارو در داروخانه، بازار سیاه و… سرگردان. این اتفاق بدترین معضلی است که می‌تواند در یک کشور به‌خصوص در حوزه درمان رخ دهد».

تغییر یا قطع اجباری یک داروی همیشگی

مدیرعامل انجمن صرع به داروهای نایاب و ضروری تولید داخل برای درمان موقت تشنج اشاره می‌کند؛ «هفته گذشته برای بیماری در مطب نسخه‌ای نوشتم که تمام داروهای جدید را تهیه کرده اما داروی ایرانی، قدیمی و ضروری «فنوباربیتال» یا داروی «اتوسوکسیماید» برای کنترل صرع را پیدا نکرده یا مدت زمان زیادی است که داروی «فنی توئین کامپاند» که بسیاری از پدربزرگ‌هایمان هم مصرف می‌کردند، در داروخانه‌ها یافت نمی‌شود. ما به خاطر بازخوردی که از بیماران می‌گیریم به هیچ عنوان نمی‌توانیم داروها را جایگزین کنیم. جابه‌جاکردن یا قطع و وصل‌ کردن داروهای قدیمی با داروهای جدید می‌تواند تشنج بیمار را برگرداند. ما در صرع تنها زمانی می‌توانیم دارو را تغییر دهیم که بیمار نسبت به داروی فعلی‌اش پاسخ مناسبی نداده و روی دارویی تأکید داریم که بدن بیمار نسبت به آن عارضه یا واکنش منفی نشان نداده باشد». «نسبی‌تهرانی» تأکید می‌کند که داروی بیماران صرع داروی سرماخوردگی نیست که به راحتی جابه‌جا شود، وقتی پزشک ناچار به تغییر دارو است، جان بیماران شدیدا به خطر می‌افتد؛ «بسیاری از بیماران صرع که سال‌ها تشنج مقاوم به درمان داشته، به داروی خاصی وابسته بوده، از یک دارو جواب مثبت گرفته و رو به بهبود بودند، مشکلاتشان به خاطر نبود یا کمیابی دارو برگشته و حالا در شرایط خطرناکی قرار دارند. پروسه تغییر و قطع دارو ممکن است یک یا دو سال طول بکشد و پزشک آن را آهسته‌آهسته کم کند، اما نبود دارو باعث شده داروی بیماران به‌طور ناگهانی و از روی ناچاری تغییر کرده یا قطع شود».

بازی با جان بیماران صرع

او با اعلام اینکه ما هم در تولید دارو و هم در پخش و توزیع آن شرایط نابسامانی داریم، ادامه می‌دهد: دارویی مثل داروی «سابریل» برای بیماران خاص به‌خصوص کودکان تجویز شده و داروی روتینی نیست، اما بچه‌ها در تشنج و حملات صرع مقاوم به درمان از آن جواب مثبت گرفته‌اند. این دارو هم به دلیل آنکه کمتر تجویز می‌شود و مصرف‌کنندگان کمتری دارند، خودبه‌خود نایاب و کمیاب است، اما دلیل نمی‌شود که یک بیمار و خانواده یک کودک برای پیداکردن آن اسیر داروخانه و دست به دامن افراد در خارج از کشور به‌خصوص ترکیه شوند. داروهایی که خودبه‌خود کمیاب شده اما تعداد انگشت‌شماری از بیماران به آن نیاز دارند، باید به خاطر همان تعدادِ محدود هم در دسترس باشند. این دارو‌ها نباید ناگهان قطع شوند. کاهش مصرف یک دارو به معنای این نیست که بیماران به آن نیاز ندارند و حذف شوند، بلکه باید برای همان یک بیمار هم دارو موجود باشد. در حالی که بیمار مجبور است هزار کیلومتر از شهر محل زندگی دور شود و یک دارو را در شهر دیگری پیدا کند. این موضوع با جان بیماران صرع بازی می‌کند».

مدیرعامل انجمن صرع از کاستی مسئولان در زمینه دارو انتقاد می‌کند؛ «نابسامانی و مشکلات مردم برای دارو نشان می‌دهد که ارتباط آنها با جامعه و بیماران قطع شده و آنها در پروسه‌های اداری و سازمانی خودشان مانده‌اند، منابع اطلاعاتی ضعیفی دارند و از انجمن‌های پزشکی آمار و اطلاعاتی دریافت نمی‌کنند. آمارهای آنها ممکن است از جانب سازمان‌ها و شرکت‌هایی باشد که در کار ساخت، تولید و پخش دارو هستند، کارشان جنبه بیزینس و فروش داشته باشد. آنها ممکن است به راحتی بگویند تولید یا توزیع یک دارو با مصرف کم، برایشان منفعت ندارد یا به‌صرفه نیست؛ در حالی که یک پزشک هرگز نمی‌تواند از این کلمه استفاده کند و بگوید برایش به‌صرفه نیست که فلان داروی مهم را تجویز کند، او با جان بیماران سروکار دارد. وقتی امکان تولید و توزیع یک دارو وجود ندارد، وظیفه دولت و وزارت بهداشت است که در این زمینه اقدام کنند؛ یک نوع داروی کم‌مصرف را حتی برای یک بیمار در داروخانه از پیش مشخص‌شده، نگهداری کنند تا بیماران دارو را از قاچاقچیان و بازار سیاه که اصالت دارو یا تاریخ مصرفشان مشخص نیست تهیه نکنند».

او با اعلام اینکه یک‌سوم از بیماران، حملات صرع و تشنجشان را مخفی کردند، می‌گوید: آمارهای ابتلای به صرع در ایران می‌تواند بسیار بیشتر از آمارهای اعلام‌شده باشد. این بیماران صرع مقاوم به درمان دارند و به سه یا چهار دارو وابسته هستند که حملات تشنجی خطرناکی نیز دارند».

مدیرعامل انجمن صرع ایران با اشاره به اقدامات انجمن در زمینه اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت بغرنج دارو و نیاز خانواده‌ها به حمایت دارویی می‌افزاید: «با وزارت بهداشت در مورد مشکلات دارویی و مشکلات فراوان خانواده‌ها برای تهیه دارو، رایزنی و مکاتبات دائمی داریم. پاسخ وزارتخانه قاطع و امیدوارکننده نیست. نوسان و هرج‌ومرج بسیار زیاد است؛ زمانی که نامه‌ای ارسال می‌کنیم ممکن است تا زمان آمدن پاسخ، دارو در دسترس باشد و زمانی که امیدوار می‌شویم، داروی دیگری یا همان دارو دوباره کمیاب و نایاب می‌شود».

بیشتر

دیازپام

نام تجاری :

والیوم

این دارو به‌عنوان ضد تشنج و شل‌کنندۀ ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان)  استفاده می‌شود.

 اشکال دارویی:

  • آمپول : 10 میلی گرم در 2 میلی لیتر
  • قرص : 2 – 5 – 10 میلی گرم
  • رکتال تیوب : 5 – 10 میلی گرم
  • شیاف : 5 – 10 میلی گرم
  • شربت : 2 میلی گرم در 5 میلی لیتر

مکانیسم اثر :

این دارو مانند سایر بنزودیازپین‌ها، آگونیست گیرنده‌های بنزودیازپینی بوده که با اثر بر روی گیرنده‌های گاما آمینوبوتیریک اسید و در نهایت ورود یون کلر به نورون ها، اثر خود را اعمال می‌کند. این دارو می تواند از راه دهان وارد روده شود، به عضله یا ورید تزریق شود یا به عنوان اسپری بینی استفاده شود. هنگامی که به رگ وارد شود، اثر آن در یک تا پنج دقیقه شروع می شود و تا یک ساعت ادامه دارد. از راه دهان، اثر دارو بعد از 15 دقیقه تا یک و نیم ساعت بعد از مصرف شروع می شود.

عوارض جانبی:

شایعترین‌:  عدم تعادل، خواب آلودگی و سرگیجه‌، سردرد،‌ گیجی‌، اختلال تفکر، لکنت زبان‌، تغییر میل جنسی‌، لرزش، اخـتلال  بـینایی‌، احتباس ادراری‌، عدم کنترل ادرار، اختلال های گوارشی‌، تغییر بزاق‌، فراموشی‌

مهمترین‌:  کلاپس قلبی عروقی‌، اسپاسم حنجره، کاهش فشـار خون‌، ترومبوز وریدی‌، کاهش عملکرد تنفسی، اختلال عملکرد کبد

سایر عوارض‌: خستگی‌، تـغییر نوار مغز،  دوبینی، اختلال حرکت چشم‌، خشکی دهان‌، تهوع‌، یبوست‌، اخـتلال قاعدگی‌، سکسکه‌، سرفه‌، درد گلو و سینه‌، نارسایی تخمدان‌،‌ کاهش یا افزایش اشتها،‌ کاهش یا افزایش وزن‌، تورم زبان‌، مزۀ تلخ و ترش و طعم فلز در دهان‌، ‌کهیر، راش، خارش‌، حساسیت بـه نـور، درد مـفاصل‌، گـرفتگی عضلانی‌، تـپش قلب‌، تنگی‌نفس‌، تعریق‌،‌ گرگرفتگی‌

مصرف در بارداری و شیر دهی:

در دوران بارداری بهتر است مصرف نشود. در شیر ترشح شده و مصرف آن در شیردهی توصیه نمی‌شود.

مراقبت های بیمار  و خانواده:

  • برای رسیدن به پاسخ درمانی حدود یک تا دو هفته، زمان نیاز است‌.
  • دارو را نباید به شکل ناگهانی پس از مصرف طولانی قطع‌ کرد.
  • شکل تزریقی نباید عضلانی تزریق شود.
  • عوارض دارویی در افراد پیر، ناتوان‌، مبتلا به بیماری‌های کبدی‌، آلبومین پایین سرم و آنهایی ‌که میزان مصرف بالا دریافت می‌کنند، شایع است‌.
  • بررسی دفع و جذب مایعات و آزمایش های دوره‌ای سلول های خونی و آزمـون‌های عـملکرد کـبدی تـوصیه مـی‌شود.
  • بیمار باید از فعالیت‌های نیازمند هوشیاری (‌مانند رانندگی‌) خودداری کند.
  • بیمار باید از مصرف سایر داروهای سرکوب کنندۀ سیستم عصبی پرهیز‌ کند.
  • به بیمار هشدار دهید که میزان دارو را بدون مشورت با پزشک، کم یا زیاد نکند.
بیشتر

کاربامازپین

نام تجاری :

تگرتول

  اشکال دارویی:

  • قرص : 200 میلی گرم
  • قرص آهسته رهش : 200 و 400 میلی گرم
  • سوسپانسیون: 100 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

نکته‌های مهم :

  • برای پیشگیری از نوسان سطح سرمی کاربامازپین، دارو باید در زمان معینی مصرف شود. همچنین باید توجه داشت کنترل سطح خونی کاربامازپین می‌تواند اثربخشی و بی‌خطر بودن دارو را بهبود بخشد.
  • قطع کاربامازپین به طور تدریجی انجام می‌گیرد.
  • کاربامازپین وابستگی فیزیکی و روانی ندارد و احتمال سوء مصرف کاربامازپین مطرح نیست.
  • به ندرت در نتیجه کم‌خونی آپلاستیک و آگرانولوسیتوز ناشی از کاربامازپین ممکن است تضعیف مغز استخوان ایجاد شود. این احتمال بسیار کم است اما افرادی که کاهش تعداد پلاکت و سلول‌های سفید خونی را نشان می‌دهند باید به دقت بررسی شوند و در صورت بدتر شدن، مصرف کاربامازپین باید قطع شود.
  • در افراد سالمند و بیمارانی که با دیورتیک‌ها درمان می‌شوند، در اثر افزایش میزان کاربامازپین، احتمال بروز کاهش سدیم خون وجود دارد.
  • کاربامازپین در کودکان سریعتر به متابولیت‌های فعال تبدیل می‌شود.
  • کاربامازپین ممکن است در عملکرد تیروئید یا بارداری، اختلال ایجاد کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی کاربامازپین عبارت است از:

  • سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، عدم تعادل، ضعف، تضعیف تنفسی، توهم، پریشانی، لرزش
  • سیستم قلبی عروقی:  دیس‌ریتمی‌های قلبی، پرفشاری و افت فشار خون، بلوک قلبی
  • سیستم گوارشی:  بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، اسهال، شکم درد، یبوست، خشکی دهان
  • عوارض خونی : ترمبوسیتوپنی، لکوسیتوز، کم‌خونی
  • سیستم ادراری: احتباس و تکرر ادرار، دفع قند در ادرار، نارسایی کلیه، افزایش نیتروژن و اورۀ خون
  • عوارض پوستی: تشدید ضایعات لوپوس، کهیر، پتشی، بثورات جلدی، حساسیت به نور
  • سایر عوارض:  کاهش کلسیم خون، تب

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  داده‌ها نشان می‌دهد مصرف کاربامازپین در دوران بارداری خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی مانند اسپاینا بیفیدا(نخاع شکاف دار) را به دنبال دارد. اثر کاربامازپین بر جنین معنی‌دار بوده و شامل نقایص مغزی، نارسایی قلبی عروقی و ناهنجاری سیستم‌های مختلف بدن می‌شود. اگر کاربامازپین در بارداری استفاده شود و یا اگر بیمار زمان استفاده از کاربامازپین، باردار شود باید نسبت به خطرهای آن مطلع باشد.
  • شیردهی:  کاربامازپین تنها باید در صورت لزوم در دوران شیردهی استفاده شود. تصمیم‌گیری در مورد قطع شیردهی یا قطع مصرف کاربامازپین به اهمیت اثر کاربامازپین برای مادر بستگی دارد. کاربامازپین در شیر مادر ترشح می‌شود. غلظت سرمی کاربامازپین در نوزادان کمتر از محدودۀ درمانی است. بیشتر نوزادان واکنش جانبی خاصی نشان نمی‌دهند، اما خواب‌آلودگی، مکیدن ضعیف و واکنش‌‌های قطع دارو در نوزادان گزارش شده است.

مراقبت‌های پزشکی – پرستاری:

  • در طول درمان با کاربامازپین، تشنج‌های بیمار را از نظر نوع، شدت و اورای قبل از تشنج بررسی کنید.
  • در شروع درمان با کاربامازپین، آزمایش شمارش سلول‌های خونی را در ابتدای هر هفته و سپس ماهیانه انجام دهید. در صورت بروز علائم تضعیف مغز استخوان، لازم است کاربامازپین قطع شود.
  • در طول درمان با کاربامازپین، عوارضی مانند اضطراب و پریشانی  به ویژه در سالمندان ممکن است مشاهده شود.
  • درمان با کاربازپین می‌تواند  افکار خودکشی را در فرد به همراه داشته باشد. این نکته به ویژه در هفتۀ اول بعد از شروع درمان با کاربامازپین قابل توجه است.

  • در طول درمان با کاربامازپین، آزمایش عملکرد کلیوی را هر سه ماه یک بار انجام دهید. آزمایش‌های عملکرد کبدی را نیز انجام دهید.
  • بروز نشانه‌های تضعیف مغز استخوان، تهوع و استفراغ، دو بینی، عدم تعادل و کولاپس قلبی-عروقی از علائم مسمومیت با کاربامازپین محسوب می‌شود.
  • در طول درمان با کاربامازپین، شرایط ذهنی بیمار را بررسی کنید.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

  • در روزهای اول درمان از انجام فعالیت‌هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، پرهیز کنید.
  • سوسپانسیون کاربامازپین را قبل از مصرف، به خوبی تکان دهید.
  • کاربامازپین سبب می‌شود پوستتان مستعد آفتاب سوختگی شود. بنابراین در طول درمان از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
  • آب گریپ‌فروت می‌تواند با تأثیر کاربامازپین تداخل داشته باشد. در این مورد با پزشکتان مشورت کنید.
  • از قطع ناگهانی کاربامازپین بپرهیزید؛ زیرا قطع ناگهانی می‌تواند تشنج را افزایش دهد.

  • نشانه‌های تب و لرز، بثورات جلدی، ادرار تیره، مدفوع کم رنگ، زردی پوست و چشم‌ها، گلودرد و شکم درد را گزارش کنید.
  • در زمان مصرف دارو از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری علاوه بر مصرف داروهای خوراکی ضدبارداری استفاده کنید.
  • درهنگام درمان با کاربامازپین، لازم است مرتب آزمایش خون انجام دهید.
  • مصرف همزمان کاربامازپین با الکل ممنوع است.
  • برای کاهش نشانه‌های گوارشی می‌توان کاربامازپین را با شیر و یا غذا مصرف کرد.

 

 

بیشتر

لاکوزاماید

نام تجاری :

  • لاکسا
  • یونیماید
  • ویمپات

 

لاکوزاماید یک داروی ضد صرع است. این دارو همراه با داروهای دیگر برای درمان تشنج در مبتلایان به صرع بالای ۱۷ سال استفاده می‌شود. لاکوزاماید برای درمان تشنج‌های موضعی که ممکن است به حالت منتشر نیز گسترش یابند تجویز می‌شود. این دارو سبب کاهش فعالیت‌های غیر الکتریکی مغز می‌شود.

اشکال دارویی :

قرص : 50، 100، 150 و 200 میلی گرم

عوارض جانبی :

تمام داروها در کنار تأثیر مثبت، می‌توانند موجب عوارض ناخواسته‌ای در بدن شوند. اگرچه این عوارض در همۀ افراد به وجود نمی‌آید؛ ولی اگر علائم زیر ادامه پیدا کرد، حتماً با پزشک معالج خود مشورت نمایید.عوارض جانبی لاکوزاماید عبارتند از:

  • سردرد، سرگیجه
  • مشکلات بینایی، دوبینی
  • حالت تهوع، آشفتگی معده
  • تغییر در خلق‌وخو، بی‌قراری، خشکی دهان، احساس ضعف و خستگی
  • ضربان قلب سریع، لرزش در قفسه سینه
  • تنگی نفس

مصرف در بارداری و شیردهی

  • بارداری : در صورت بارداری، از دستور پزشک خود در مورد مصرف داروی ضد تشنج پیروی کنید. کنترل تشنج در دوران بارداری بسیار مهم است، چون تشنج ممکن است به مادر و فرزند آسیب برساند. بدون مشورت با پزشکتان، مصرف این دارو را شروع یا قطع نکنید و در صورت باردار شدن بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید.
  • اینکه آیا لاکوزاماید در شیر مادر ترشح می‌شود یا می‌تواند به نوزاد در حال تغذیه با شیر مادر آسیب برساند، مشخص نشده است. در صورت شیردهی به نوزاد، به پزشکتان اطلاع دهید.

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری

  1. در زمان مصرف لاکوزاماید، عملکرد کلیه‌ها و کبد را بررسی کنید. سابقۀ بیماری کلیوی و کبدی را از بیمار بپرسید.
  2. سابقۀ افسردگی، افکار یا اقدام به خودکشی و  سوء مصرف مواد مخدر یا الکل لازم است مورد بررسی قرار گیرند.
  3. بیماری‌های  قلبی مانند سندرم سینوس بیمار یا انسداد دهلیزی بطنی و  نارسایی قلبی و سایر اختلال‌های شدید قلبی را از بیمار بپرسید.
  4. مصرف لاکوزامید برای افراد کمتر از 17 سال تأیید نشده است. 

مراقبت‌های بیمار و خانواده

  1. لاکوزاماید را دقیقاً بر اساس میزان تجویز پزشکتان استفاده کنید.
  2. لاکوزاماید را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد.
  3. میزان داروی مایع را با قاشق مخصوص یا فنجان دارویی اندازه بگیرید.
  4. مصرف این دارو را ناگهان قطع نکنید. قطع ناگهانی خطر افزایش تشنج دارد. کاهش میزان مصرف فقط زیر نظر پزشک و به تدریج صورت می‌گیرد.
  5. اگر الگوی تشنج ها بیشتر شد و یا تغییر کرد، حتماً با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
بیشتر

میدازولام

میدازولام دارویی است که به دستۀ بنزودیازپین‌ها تعلق دارد و قبل از انجام بعضی جراحی‌ها به منظور آرام شدن بیمار تجویز می‌شود. عوارض مصرف میدازولام متعدد است، اما بروز مشکلات تنفسی از مهمترین عوارض جانبی میدازولام محسوب می‌شود. یکی از موارد منع مصرف میدازولام، ابتلا به گلوکوم است. مصرف میدازولام در بارداری خطرناک است.

اشکال دارویی:

  • شربت: 2 میلی گرم بر میلی لیتر
  • آمپول: 1 و 5 میلی گرم بر میلی لیتر (یک، دو و سه میلی لیتر)

نکته :

  • میدازولام در بخش‌های مراقبت ویژه برای بیماران با تهویۀ مکانیکی به صورت انفوزیون مداوم استفاده می‌شود.
  • تا 24 ساعت بعد از مصرف میدازولام، نباید از الکل استفاده شود.
  • میدازولام می‌تواند تنفس را آهسته و یا متوقف کند.
  • میدازولام به صورت تک دوز استفاده می‌شود.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

 

عوارض جانبی میدازولام عبارت است از:

  • سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، سرگیجه، آتاکسی، خواب آلودگی، فراموشی
  • سیستم گوارشی: تهوع، استفراغ
  • سیستم قلب و عروق:  افزایش ضربان قلب، کاهش فشارخون
  • سایر عوارض:  تاری دید، دو بینی، کهیر، راش، خارش جلدی، قطع تنفسی، اسپاسم برونش ها

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری:

  • در افراد با وزن بالا ممکن است نیمۀ عمر میدازولام طولانی شود.
  • محل تزریق میدازولام را به لحاظ قرمزی، درد و تورم بررسی کنید.
  • به فراموشی در سالمندان توجه کنید. وضعیت تنفسی در این بیماران اهمیت دارد.
  • تزریق وریدی میدازولام را در ماهیچه‌های بزرگ و عمیق انجام دهید.
  • تا زمان برگشت کامل هوشیاری و رفع گیجی، بیمار را در هنگام حرکت یاری دهید.
  • در هنگام تجویز وریدی میدازولام، وسایل احیای اورژانس را در دسترس قرار دهید.
  • در طول جراحی، تنفس، فشار خون، مقدار اکسیژن و سایر علائم حیاتی بیمار باید بررسی شود.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

  • با توجه به فراموشی گذرای ناشی از مصرف میدازولام، ممکن است حافظۀ نزدیک، دچار اختلال شود که بعداً بهتر خواهد شد.
  • تداخل میدازولام با گریپ‌فروت و آب‌میوه‌اش، می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی شود. بنابراین از مصرف همزمان گریپ‌فروت و میدازولام باید اجتناب کرد.
بیشتر

گاباپنتین

نام تجاری :

 نورونتین

گاباپنتین دارویی است که در درمان صرع یا دردهای عصبی به کار می‌رود. همچنین یکی از موارد مصرف گاباپنیتن، بیماری زونا است. شایعترین اثر جانبی گاباپنتین گیجی، خستگی و حرکت‌های غیر قابل کنترل چشم‌ها است. مصرف همزمان آنتی اسیدها با گاباپنتین تداخل دارد. بنابراین باید بین زمان مصرف این داروها حداقل دو ساعت فاصلۀ زمانی ایجاد کرد.

اشکال دارویی:

  • کپسول: 100 ، 300 و 400 میلی گرم

تداخل دارویی:

  • آنتی اسیدها جذب گاباپنتین را کاهش می‌دهند.
  • الکل و داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی اثر گاباپنتین را افزایش می‌دهند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی گاباپنتین عبارت است از:

  • سیستم عصبی مرکزی:  ضعف و خستگی، بی‌قراری، لرزش، تحریک پذیری، افسردگی، عدم تعادل، خواب آلودگی، اختلال در تکلم، افکار خودکشی
  • سیستم گوارش:  تهوع و استفراغ، یبوست، خشکی دهان، پراشتهایی، سوء‌هاضمه
  • سایر عوارض:  افزایش وزن، گرفتگی بینی، آلرژی، حرکت غیرقابل‌کنترل چشم‌ها، ورم محیطی، اتساع عروقی، کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون، تب، عفونت ویروسی، تاری دید، تنبلی چشم، دوبینی، ناتوانی جنسی

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  در صورت بارداری یا قصد بارداری با پزشک مشورت کنید.
  • شیردهی:  گاباپنیتن در شیر انسان ترشح می‌شود. تأثیر گاباپنتین در نوزادان شیرخوار مشخص نیست. نوزادان شیرخواری که در معرض گاباپنتین قرار دارند؛ باید از نظر خواب‌آلودگی، افزایش وزن و نقاط عطف در رشد بررسی و ارزیابی شوند.

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری:

  • کیفیت تشنج‌ها را  از نظر  شدت، مدت، اورا، فعالیت‌های تشدیدکننده و کاهش‌دهنده بررسی کنید.
  • در هنگام درمان با گاباپنتین، آزمایش‌های عملکرد کلیه، آزمایش‌های عملکرد بینایی و وضعیت ذهنی بیمار را مورد بررسی قرار دهید.
  • حداکثر غلظت گاباپنتین ظرف دو تا سه ساعت ایجاد می‌شود. گاباپنیتن مشکلات خواب ناشی از درد عصب را ظرف یک هفته بهبود می‌بخشد؛ اما بهبود علائم ناشی از درد عصب تا دو هفته زمان می‌برد. کاهش تشنج در اثر مصرف گاباپنتین، معمولاً بین چند هفته ظاهر می‌شود.
  • تا دو ساعت قبل و بعد از مصرف گاباپنتین، از مصرف آنتی اسیدها پرهیز کنید.
  • از قطع ناگهانی گاباپنتین خودداری کنید. قطع گاباپنتین باید زیر نظر پزشک و به تدریج انجام شود.
  • برای برطرف شدن خشکی دهان ناشی از گاباپنیتن، از آدامس یا آب نبات استفاده کنید.
  • برای رفع یبوست ناشی از گاباپنتین، از رژیم غذایی پرفیبر و مایعات فراوان استفاده کنید.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

  • گاباپنتین خواب‌آور است؛ بنابراین در هنگام درمان با گاباپنتین، از انجام فعالیت‌هایی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، خودداری کنید.
  • گاباپنتین باید بر اساس دستور پزشک مصرف شود. از قطع ناگهانی گاباپنتین پرهیز کنید.  
  • مصرف همزمان الکل با گاباپنتین تداخل دارد.  
  • در صورت بروز تغییر خلق وخو یا وجود افکار خودکشی در زمان درمان با گاباپنتین، حتماً با پزشک مشورت کنید.
  • راش، تب، دشواری در تنفس و یا تورم صورت در زمان مصرف گاباپنتین را سریعاً به پزشک گزارش کنید.
  • در صورت بارداری یا داشتن قصد بارداری در زمان درمان با گاباپنتین، با پزشک مشورت کنید.

 

بیشتر

لوتیراستام

نام تجاری :

  • کپرا
  • لوبل

داروی لوتیراستام برای درمان تشنج استفاده می شود. اشکال دارویی لوتیراستام عبارت است از محلول خوراکی، قرص و شکل تزریقی. میزان مصرف لوتیراستام در درمان تشنج بر اساس سن و نوع تشنج ها تعیین می شود.

اشکال دارویی:

  • قرص: : 250، 500  و 1000 میلی گرم
  • محلول خوراکی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر
  • محلول تزریقی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی لوتیراستام عبارت است از:

  • سیستم عصبی:  گیجی، افسردگی، تمایل به خودکشی، سایکوز ( توهم و هذیان)، خواب آلودگی
  • سایر: عفونت، ضعف، کم خونی

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  در پژوهش های حیوانی در میزان مصرف مشابه مصرف انسانی و حتی بیشتر، لوتیراستام سمیت های رشدی را برای جنین در پی داشته است. در انسان مطالعه های کنترل شده در مورد مصرف لوتیراستام در بارداری انجام نشده است. مطالعه های حیوانی احتمال بروز مرگ جنین را نشان داده است. در نهایت مصرف لوتیراستام در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز خواهد بود که منافع آن بر خطرهای احتمالی غالب باشد. باید به خاطر داشت تشنج کنترل نشده می تواند برای مادر و جنین هر دو خطرناک باشد.
  • شیردهی:  تصمیم گیری در مورد قطع مصرف لوتیراستام در شیردهی به اهمیت مصرف لوتیراستام در مادر بازمی گردد؛ به ویژه اگر نوزاد بیش از دو ماه داشته باشد. اگر مصرف لوتیراستام در شیردهی برای مادر ضروری باشد، دلیلی بر قطع شیردهی وجود ندارد. اما نوزاد باید به لحاظ احساس خواب آلودگی و افزایش وزن بررسی شود. برخی شواهد نشان می دهد لوتیراستام می تواند مقدار شیر مادر را در بعضی خانم ها کاهش دهد.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

  • در هنگام درمان با لوتیراستام، عملکرد کلیه، سلول های خونی، مقدار هموگلوبین و مقدار مصرف و دفع مایعات باید بررسی شود.
  • در زمان درمان با داروی لوتیراستام، الگوی تشنج ها را از نظر مدت، شدت، نوع تشنج، عوامل تشدید کننده و عوامل تسکین دهنده بررسی کنید .
  • در طول درمان با داروی لوتیراستام وضعیت ذهنی بیمار را مورد توجه قرار دهید.
  • برای کاهش عوارض گوارشی، لوتیراستام می تواند همراه با غذا تجویز شود.
  • در هنگام درمان با داروی لوتیراستام، از تغییر ناگهانی وضعیت بیمار خودداری کنید.

 

مراقبت های بیمار و خانواده:

  • در هنگام درمان با داروی لوتیراستام، از انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند پرهیز کنید.
  • داروی لوتیراستام را براساس دستور پزشک مصرف کنید. از قطع ناگهانی داروی لوتیراستام پرهیز کنید.
  • داروی لوتیراستام نباید با الکل استفاده شود.
  • مصرف لوتیراستام می تواند تغییر خلق و خو (مانند اضطراب، تحریک پذیری، عصبانیت، بروز افکار خودکشی) به دنبال داشته باشد. در صورت بروز تغییر خلق و خو با پزشک تماس بگیرید.
  • اگر در زمان مصرف داروی  لوتیراستام، دچار راش جلدی شدید، با پزشک تماس بگیرید.

 

بیشتر

فنی توئین

نام تجاری :

دیلانتین

فنی توئین دارویی ضد تشنج است که امواج مغزی مؤثر در ایجاد تشنج را آهسته می کند. فنی توئین اشکال دارویی مختلفی مانند کپسول و سوسپانسیون دارد. در صورت داشتن حساسیت به فنی توئین یا ترکیبات مشابه، از مصرف آن باید پرهیز کرد.

اشکال دارویی:

  • کپسول: 100  میلی گرم
  • تزریقی: 50 میلی گرم بر میلی لیتر
  • سوسپانسیون: 30 میلی گرم بر 5 میلی لیتر / 125 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

مکانیسم اثر:

  • فنی توئین موجب تثبیت غشای نورون ها و محدود کردن فعالیت کانون تشنج می شود. مکانیسم اثر فنی توئین افزایش خروج سدیم و کاهش ورود آن به سلول های عصبی است.

تداخل دارویی:

  • فنی توئین اثر گلیکوزیدهای قلبی، داروهای ضدبارداری خوراکی و اسید فولیک را کاهش می دهد.
  • سایر داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی، سمیت فنی توئین را تشدید می کنند.
  • آنتی اسیدها جذب فنی توئین را کاهش می دهند.
  • تتراسایکلین ها، متابولیسم فنی توئین را افزایش می دهند.
  • فنی توئین با اثر ضد انعقادی های خوراکی، تداخل دارد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه  همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی فنی توئین عبارت است از:

  • سیستم عصبی :  سردرد، بی خوابی، سرگیجه، ناهماهنگی در حرکت عضلات، پرش عضلانی، تحریک پذیری، لکنت زبان، از دست دادن تعادل، حرکت های غیرطبیعی چشم
  • سیستم گوارشی :  تهوع، استفراغ، خشکی دهان، حجیم شدن لثه ها، یبوست
  • عوارض خونی: آگرانولوسیتوز، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، کم خونی
  • عوارض پوستی : درماتیت، نکروز اپیدرم، راش جلدی، پرمویی، حساسیت به نور
  • سایر: افزایش قند خون، دو بینی، هپاتیت، نرمی استخوان

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  داده های کنترل شده ای در مورد بارداری انسان در دست نیست. در خانم های باردار مبتلا به صرع، استفاده از فنی توئین با افزایش احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی ارتباط دارد. فنی توئین نباید در دوران بارداری استفاده شود؛ مگر آن که مزایای مصرف آن، بر خطرهای احتمالی که جنین را تهدید می کند، غالب باشد.
  • شیردهی:  استفاده از فنی توئین در دوران شیردهی توصیه نمی شود. مقدار اندکی از فنی توئین در شیر مادر یافت شده است. شیردهی در طول درمان تک دارویی با فنی توئین، به نظر نمی رسد مشکلاتی را در رشد نوزاد به همراه داشته باشد. اما در صورت درمان ترکیبی فنی توئین با سایر داروها، احتمال افزایش خواب آوری یا علائم قطع دارو، در نوزاد وجود دارد.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

  • برای سطح سرمی فنی توئین باید حداقل یک هفته از شروع تجویز فنی توئین گذشته باشد.
  • در طول درمان با فنی توئین، نوع تشنج را مورد بررسی قرار دهید.
  • وقوع راش های ناشی از نکروز اپیدرمال و سندرم استیون جانسون، هشداری برای قطع مصرف فنی توئین است.
  • نشانه های تب، لنفوآدنوپاتی و راش جلدی ممکن است در اثر حساسیت به فنی توئین ایجاد شود؛ که سه تا 12 هفته پس از شروع درمان به وجود می آید.
  • در طول درمان با فنی توئین، بیمار را از نظر وضعیت ذهنی مورد بررسی قرار  دهید.
  • در طول درمان با فنی توئین، وضعیت تنفسی بیمار را از نظر تعداد، عمق، ریتم و الگوی تنفسی بررسی کنید.
  • در طول درمان با فنی توئین، به نشانه های دیسکرازی خون (تب، گلودرد، پتشی، راش، زردی) توجه کنید.
  • در طول درمان با فنی توئین این موارد را بررسی کنید: شمارش سلول های خونی (نوتروفیل، سلول های سفید خون)، آلبومین، آزمایش های عملکرد تنفسی
  • برای رقیق کردن فرم وریدی فنی توئین، از آب مقطر استفاده کنید.

 

  • مراقبت های بیمار و خانواده:
  • فنی توئین باید بر اساس دستور پزشک با میزان تعیین شده مصرف شود. از قطع ناگهانی فنی توئین پرهیز کنید.
  • برای کاهش عوارض گوارشی فنی توئین، آن را با غذا مصرف کنید.
  • بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. به حجیم شدن لثه ها توجه کرده و زیر نظر دندانپزشک باشید.
  • قبل از مصرف سوسپانسیون فنی توئین، باید بطری را به خوبی تکان دهید.
  • رنگ ادرار در طول درمان با فنی توئین ممکن است صورتی شود.
  • در طول درمان با فنی توئین، از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری نیاز دارد، اجتناب کنید.
  • از مصرف الکل، داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی و سایر داروهای غیر نسخه ای همزمان با فنی توئین خودداری کنید. الکل می تواند مقدار فنی توئین در خون را کاهش دهد و خطر بروز تشنج را به دنبال داشته باشد.
  • در طول درمان با فنی توئین نشانه های آلرژی و آنافیلاکسی را فوراً گزارش کنید.
  • فنی توئین اثر برخی داروهای ضدبارداری را کاهش می دهد. بنابراین بهتر است از روش های کنترل بارداری غیرهورمونی هم، برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

 

بیشتر

کلونازپام

کلونازپام دارویی است که روی سلول های عصبی عمل می کند تا فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز را آرام کند. بنابراین کلونازپام برای درمان تشنج استفاده می شود. مصرف کلونازپام در بارداری و شیردهی خطرناک است. بنابراین اگر قصد بارداری دارید با پزشک مشورت کنید.

 

اشکال دارویی:

قرص آهسته رهش:   1 و 2 میلی گرم

موارد مصرف:

  • صرع ابسانس و آتپیک، صرع میوکلونیک

مکانیسم اثر:

  • تأثیر کلونازپام با اثر بر واسطه های مهاری گابا مشخص می شود و در نتیجه تشنج های تونیک- کلونیک مهار می شود.

مهم:

  • کلونازپام تنها باید در کوتاه مدت مورد توجه قرار گیرد. مصرف بیش از 9 ماه بدون مشورت پزشک توصیه نمی شود.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی کلونازپام عبارت است از:

  • سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، گیجی، لرزش، عدم تعادل، خواب آلودگی و ضعف
  • سیستم گوارشی:  تهوع و استفراغ، عطش شدید، یبوست، شکم درد
  • سایر عوارض:  دو بینی، نیستاگموس، بثورات جلدی، سوزش ادرار، احتباس ادرار، هایپرکلسمی، تضعیف تنفس

مصرف در بارداری و شیردهی:

  •  مصرف کلونازپام در دوران بارداری تنها در صورتی در نظر گرفته می شود که مزایای درمان برای مادر ارجح بر خطرهایی باشد که جنین را تهدید می کند. اثر کلونازپام روی جنین  خطرناک است و خطر وابستگی وجود دارد.
  • شیردهی:  مصرف کلونازپام در دوران شیردهی باید قطع شود. کلونازپام وارد شیر انسان می شود.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

  • قبل و در طول درمان با کلونازپام عملکرد کلیه ها، آزمایش های خونی، آزمایش های کبدی و سطح پلاسمایی کلونازپام را بررسی کنید.
  • وضعیت ذهنی بیمار را در نظر بگیرید.
  • در طول درمان با کلونازپام، واکنش های آلرژیک را در نظر داشته باشید.
  • به علائم مسمومیت ناشی از کلونازپام توجه داشته باشید: تهوع، استفراغ، عدم تعادل، تضعیف مغز استخوان، دو بینی، تب
  • برای کاهش نشانه های گوارشی مصرف کلونازپام را با غذا توصیه کنید.
  • در شروع درمان با کلونازپام برای سالمندان، آنها را در حرکت کردن یاری کنید.

مراقبت های بیمار و خانواده:

  • کلونازپام خواب آور است؛ بنابراین در طول درمان با آن، از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری نیاز دارند بپرهیزید.
  • مصرف کلونازپام با الکل و سایر  داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی، ممنوع است.
  • عوارض قطع ناگهانی قرص کلونازپام بسیار جدی است. بنابراین باید به صورت تدریجی قطع شود.
  • در هنگام درمان با کلونازپام، از مایعات کافی و غذای پر فیبر استفاده کنید.

 

بیشتر

پریمیدون

نام تجاری : مایزولین

این دارو به تنهایی یا به همراه داروهای دیگر در کنترل تشنج در بیماران مبتلا به صرع به کار می رود.

اشکال دارویی :

  • قرص پریمیدون 250 میلی گرم
  • قرص لیسکانتین 250 میلی گرم
  • سوسپانسیون لیسکانتین 125 و 250 میلی گرم

 

پریمیدون یک باربیتورات با اثر ضد تشنجی است، که به تنهایی یا همراه با سایر داروهای  ضد تشنج در کنترل صرع تونیک- کلونیک، سایکوموتور و تشنج های فوکال به کار می رود.

مکانیسم اثر پریمیدون

  • کاهش قابلیت تحریک نورونی و افزایش آستانۀ تشنج
  • پریمیدون به دو ترکیب فعال متابولیزه می شود؛ فنیل اتیل مالونامید (فعالیت فنوباربیتال را افزایش می دهد) و فنوباربیتال

 

عوارض جانبی پریمیدون

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی پریمیدون عبارت است از:

  • سیستم عصبی مرکزی:  خستگی مفرط، سرگیجه، تحریک پذیری، خواب آلودگی، تغییر در خلق وخو، آتاکسی، بی ثباتی، لرزش، راه رفتن ناپایدار، احساس سبکی در سر
  • سیستم گوارشی:  تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، خشکی دهان
  • سایر عوارض:  دو بینی، نیستاگموس، پر ادراری، لنفادنوپاتی، ورم، لکوپنی، استئومالاسی، مشکلاتی در هماهنگی و کنترل ماهیچه ها

مصرف در بارداری و شیردهی:

  • بارداری:  خونریزی در نوزادانی که مادران آنها از پریمیدون یا سایر داروهای ضد تشنج استفاده می کردند گزارش شده است. بنابراین مصرف پیشگیرانۀ ویتامین K،  قبل و در طول زایمان برای خانم های بارداری که تحت درمان با داروهای ضد تشنج قرار دارند، توصیه می شود.
  • شیردهی:  پریمیدون در شیر مادر به شکل قابل توجهی ترشح می شود. وجود خواب آلودگی در نوزادان شیرخواری که مادران آنها از پریمیدون استفاده می کنند، نشان می دهد مصرف پریمیدون در مادر باید قطع شود.

مراقبت های پزشکی و پرستاری:

  • تشنج بیمار را در طول درمان با پریمیدون مورد توجه قرار دهید.
  • وضعیت ذهنی بیمار را در طول درمان با پریمیدون بررسی کنید.
  • بیمار را از نظر وضعیت تنفسی مورد توجه قرار دهید.
  • درمان با پریمیدون ممکن است منجر به کم خونی، کاهش تعداد سلول های سفید و تعداد پلاکت ها شود.
  • برای تأثیر کامل پریمیدون، چند هفته زمان لازم است.
  • برای کاهش نشانه های گوارشی می توان پریمیدون را با غذا مصرف کرد.
  • قبل از مصرف سوسپانسیون، آن را به خوبی تکان دهید.

مراقبت های بیمار و خانواده:

  • مقدار مصرف پریمیدون باید توسط  پزشک تعیین شود.
  • از قطع ناگهانی پریمیدون اجتناب کنید.
  • به دلیل گیجی و خواب آلودگی در طول درمان با پریمیدون از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارد، اجتناب کنید.
  • نشانه های دیسکرازی خونی (تب، گلودرد، زردی، بثورات جلدی) و واکنش های آلرژیک را گزارش کنید.
  • از مصرف همزمان سایر داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی، الکل و هر گونه داروی غیر نسخه ای همزمان با پریمیدون اجتناب کنید.
  • در طول درمان با پریمیدون از تغییر وضعیت ناگهانی خودداری کنید.
  • عدم تأثیرگذاری پریمیدون در درمان تشنج را به پزشک گزارش دهید.
  • قرص های هورمونی در کنترل بارداری ممکن است همزمان با مصرف پریمیدون به درستی عمل نکند. بنابراین بهتر است از کاندوم نیز برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
  • در صورت فراموش كردن يك نوبت مصرف دارو، به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود. مگر اينكه تا زمان مصرف نوبت بعدي كمتر از يك ساعت باقي مانده باشد. از دو برابر كردن مقدار مصرف بعدي خودداري کنید.

 

بیشتر