تقدیر از پژوهشگر برتر صرع

کنگرۀ بین المللی صرع امسال نیز برای دومین بار به دلیل شیوع کرونا به شکل مجازی برگزار شد. این کنگره در هجدهمین سال برگزاری خود، به مدت سه روز از محل دفتر انجمن مغز و اعصاب ایران از تاریخ چهارم تا ششم اسفند ماه برگزار شد.

رئیس این کنگره دکتر حسین پاکدامن (رئیس انجمن مغز و اعصاب)؛ و دبیر علمی آن دکتر نسیم تبریزی (متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ صرع ) بود که با همکاری انجمن مغز و اعصاب و شاخه صرع ILAE در ایران برگزار شد.

این کنگره با حضور استادان و متخصصان برجسته، در روز نخست به بررسی درمان صرع در شرایط خاص، صرع و مسائل اجتماعی و الکتروآنسفالوگرافی، تصویربرداری و مانیتورینگ در درمان صرع پرداخت، در روز دوم در مورد صرع در کودکان و باروری، روش های جدید درمان صرع، استاتوس اپیلپتیکوس و تصویربرداری صرع بحث کرد و در روز پایانی به بررسی روش های تشخیص و درمان صرع، موضوعات جدید در نوروسایکیتری و جراحی اعصاب پرداخت.

در این برنامۀ علمی که 1260 پزشک شرکت کرده بودند، روزانه به بحث و بررسی موضوع های مجزایی پرداخته شد و برای هر موضوع به شرکت کنندگان پزشک متخصص مغز و اعصاب 3 امتیاز؛ به پزشکان عمومی و پزشکان عمومی شاغل در طرح خانواده 2.25 امتیاز و در سایر بخش های مرتبط با تخصص و موضوعات مرتبط با هر رشته، برای پزشکان فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان، جراحان مغز و اعصاب، روانپزشکان و متخصصان رادیولوژی 3 امتیاز در نظر گرفته شد و در فضای مجازی به نمایش گذاشته شد.

همچنین در حاشیۀ این کنگره از دکتر عباس تفاخری و دکتر نوید نقیبی، متخصصان مغز و اعصاب؛ و مهندس مهرداد روزبه، به عنوان پژوهشگران برگزیدۀ جوانتر از 45 سال که در زمینۀ صرع پژوهش های هدفمند و کارآمدی انجام داده اند، با اهدای تندیس کنگره، تقدیر به عمل آمد.

    این رویداد علمی جهانی امسال پذیرای 38  نفر سخنران متخصص صرع بین المللی از جمله دکتر گورا ورما، دکتر لوئیس کوچا، دکتر آندره برناسکونی و ندا برناسکونی، دکتر جان استرم، دکتر ویلیام تاتوم، دکتر رینر شورگز، دکتر ویلیام تئودوره، دکتر پائولو فدریکو، دکتر فرناندو سندس، دکتر والتر هادر، دکتر رونیت پرسلر، دکتر اریک تابول، دکتر تابجان تامسون، دکتر کیمفورد میدور، دکتر ربه کا لوئیس بروملی، دکتر بولنوا مسراو، دکتر پیتر کاپلان، دکتر لورنس هیش، دکتر رجین گاریرو، دکتر اشتر مگنوسن، دکتر ترنس ابرین، دکتر ساموئل ویب، دکتر سیانگ یویو، دکتر ایسیا لوپس سندس، دکتر نیکولا اسپیچیو، دکتر جان دانکان، دکتر مارکوس ریبر، دکتر یحیی آقاخانی، دکتر نیکولاس گاسپارد، دکتر فرانسسکو بریگو، دکتر ایگن ترینکا، دکتر اومش ویوکانادا، دکتر ساندور بنیسکی، دکتر سادی گاتان، دکتر کریستال وانک، دکتر عماد نجم و دکتر مارکو مولا از کشورهای مختلفی چون کانادا، آمریکا، برزیل، استرالیا، ایتالیا، مکزیک  سوئد و … بود.

   انجمن صرع ایران وبینار تخصصی “چالش‌های تشخیص و درمان صرع” را روز پنجشنبه 27 آبان ماه از ساعت 10 تا 12:30 با همکاری متخصصان مغزواعصاب و حمایت شرکت ابیان فارمد در خانۀ کارمان برگزار کرد.

   هدف از برگزاری این وبینار به دبیری دکتر فاطمه یوردخانی، فلوشیپ صرع، به روز رسانی دانش پزشکان متخصص دربارۀ روش‌های تشخیص و درمان صرع بود.

   این برنامه میزبان 132 شرکت کنندۀ مجازی و تعداد محدودی پزشکان مغز و اعصاب بود و برای متخصصان مغز و اعصاب و فوق تخصصان مغز و اعصاب کودکان، جراحان مغز و اعصاب و روانپزشکان، 2/5 امتیاز بازآموزی داشت.

    در این برنامه که با حضور دکتر کورش قره‌گزلی، رئیس هیئت‌مدیرۀ انجمن صرع، دکتر رضاشروین بدو، عضو هیئت‌مدیرۀ این انجمن و دکتر حمیده مصطفایی، معاون رفاهی مددکاری برگزار شد، پزشکان متخصص در مورد تشخیص و درمان صرع به بحث و بررسی نشستند.

نخستین سخنران این برنامه دکتر سعید چارسویی، متخصص مغزواعصاب، فلوشیپ صرع و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود که در مورد مدیریت صرع در پاندمی کووید 19سخنرانی کرد؛ و سپس دکتر فاطمه یوردخانی، دبیر برنامه، در مورد صرع پس از استروک و در پایان دکتر حامد امیری فرد، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ خواب و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، در مورد اختلالات رفتاری زمان خواب و تشخیص افتراقی آن با صرع سخنرانی کردند.

قسمت پانل برنامه به بحث دربارۀ چالش‌های درمانی و پلی تراپی در صرع اختصاص یافت و پزشکان به سؤال‌های شرکت‌کنندگان پاسخ دادند.

بخش پایانی برنامه شامل نمایش ویدئوهایی از انواع اختلال خواب بود که توسط  دکتر امیری فرد آموزش داده شد.

نام تجاری :

زونگران

زونیساماید یک داروی ضدصرع است که از نظر شیمیایی در دستۀ سولفونامیدها قرار می گیرد. زونیساماید در ترکیب با سایر داروهای ضد صرع، در درمان صرع موضعی در بزرگسالان استفاده می شود.

مکانیسم اثر

مکانیسم اثر زونیساماید به خوبی شناخته شده نیست. ولی احتمالاً با افزایش تثبیت غشاهای نورونی و جلوگیری از دپلاریزاسیون نورون‌ها به وسیلۀ اتصال به کانال‌های سدیمی و کلسیمی حساس به ولتاژ، اثر خود را اعمال می‌کند .

عوارض جانبی

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی زونیساماید عبارت است از:

سیستم عصبی مرکزی : گیجی، خستگی مفرط،  زودرنجی، افکار خودکشی، افسردگی، سردرد، بی خوابی، سردرگمی، کاهش آستانۀ تحریک، عدم هماهنگی عضلات

سیستم گوارشی :  تهوع،  خشکی دهان، یبوست، دردشکمی، سوءهاضمه، بی اشتهایی، کاهش حس چشایی

سایر : اسهال، گز گز اندام‌ها، التهاب مخاط بینی، کاهش وزن، علائم شبه آنفولانزا

مصرف در بارداری

خطر ناشی از مصرف این دارو هنوز رد نشده است. زمانی که پزشک احساس کند منافع مصرف دارو  برای مادر باردار از ضررهای احتمالی آن بیشتر است، مصرف آن را  برای مادر تجویز می‌کند.

 ‌مراقبت‌های پزشکی – پرستاری

1. با مصرف زونیساماید احتمال بروز واکنش‌های شدید پوستی، افکار و رفتار خودکشی و اسیدوز متابولیک وجود دارد.
2. قطع مصرف یا تغییر مقدار مصرف زونیساماید باید به آرامی صورت بگیرد. قطع ناگهانی می‌تواند سبب افزایش تعداد تشنج در بیماران شود.
3. زونیساماید در کبد متابولیزه و از راه کلیه ها دفع می‌شود؛ بنابراین در بیماران دارای اختلال عملکرد کلیه و کبد، لازم است با احتیاط فراوان مصرف شود.
4. میزان مصرف بالای زونیساماید، در فرد حالت خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند .

مراقبت‌های بیمار و خانواده

1. در هنگام مصرف زونیساماید، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند ( رانندگی و کار با ماشین‌آلات) بپرهیزید.
2. به دلیل احتمال بروز مشکلات خونی با مصرف زونیساماید، در صورت بروز عوارض زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید: تب، زخم گلو، زخم‌های دهانی، کبودشدگی و خونمردگی‌های مداوم پوستی .
3. در صورت بروز بثورات پوستی و یا تغییر تشنج‌ها در زمان مصرف زونیساماید، با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

نام تجاری :

تگرتول

  اشکال دارویی:

• قرص : 200 میلی گرم
• قرص آهسته رهش : 200 و 400 میلی گرم
• سوسپانسیون: 100 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

نکته‌های مهم :

• برای پیشگیری از نوسان سطح سرمی کاربامازپین، دارو باید در زمان معینی مصرف شود. همچنین باید توجه داشت کنترل سطح خونی کاربامازپین می‌تواند اثربخشی و بی‌خطر بودن دارو را بهبود بخشد.
• قطع کاربامازپین به طور تدریجی انجام می‌گیرد.
• کاربامازپین وابستگی فیزیکی و روانی ندارد و احتمال سوء مصرف کاربامازپین مطرح نیست.
• به ندرت در نتیجه کم‌خونی آپلاستیک و آگرانولوسیتوز ناشی از کاربامازپین ممکن است تضعیف مغز استخوان ایجاد شود. این احتمال بسیار کم است اما افرادی که کاهش تعداد پلاکت و سلول‌های سفید خونی را نشان می‌دهند باید به دقت بررسی شوند و در صورت بدتر شدن، مصرف کاربامازپین باید قطع شود.
• در افراد سالمند و بیمارانی که با دیورتیک‌ها درمان می‌شوند، در اثر افزایش میزان کاربامازپین، احتمال بروز کاهش سدیم خون وجود دارد.
• کاربامازپین در کودکان سریعتر به متابولیت‌های فعال تبدیل می‌شود.
• کاربامازپین ممکن است در عملکرد تیروئید یا بارداری، اختلال ایجاد کند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی کاربامازپین عبارت است از:

• سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، عدم تعادل، ضعف، تضعیف تنفسی، توهم، پریشانی، لرزش
• سیستم قلبی عروقی:  دیس‌ریتمی‌های قلبی، پرفشاری و افت فشار خون، بلوک قلبی
• سیستم گوارشی:  بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، اسهال، شکم درد، یبوست، خشکی دهان
• عوارض خونی : ترمبوسیتوپنی، لکوسیتوز، کم‌خونی
• سیستم ادراری: احتباس و تکرر ادرار، دفع قند در ادرار، نارسایی کلیه، افزایش نیتروژن و اورۀ خون
• عوارض پوستی: تشدید ضایعات لوپوس، کهیر، پتشی، بثورات جلدی، حساسیت به نور
• سایر عوارض:  کاهش کلسیم خون، تب

مصرف در بارداری و شیردهی:

• بارداری:  داده‌ها نشان می‌دهد مصرف کاربامازپین در دوران بارداری خطر بروز ناهنجاری‌های مادرزادی مانند اسپاینا بیفیدا(نخاع شکاف دار) را به دنبال دارد. اثر کاربامازپین بر جنین معنی‌دار بوده و شامل نقایص مغزی، نارسایی قلبی عروقی و ناهنجاری سیستم‌های مختلف بدن می‌شود. اگر کاربامازپین در بارداری استفاده شود و یا اگر بیمار زمان استفاده از کاربامازپین، باردار شود باید نسبت به خطرهای آن مطلع باشد.
• شیردهی:  کاربامازپین تنها باید در صورت لزوم در دوران شیردهی استفاده شود. تصمیم‌گیری در مورد قطع شیردهی یا قطع مصرف کاربامازپین به اهمیت اثر کاربامازپین برای مادر بستگی دارد. کاربامازپین در شیر مادر ترشح می‌شود. غلظت سرمی کاربامازپین در نوزادان کمتر از محدودۀ درمانی است. بیشتر نوزادان واکنش جانبی خاصی نشان نمی‌دهند، اما خواب‌آلودگی، مکیدن ضعیف و واکنش‌‌های قطع دارو در نوزادان گزارش شده است.

مراقبت‌های پزشکی – پرستاری:

• در طول درمان با کاربامازپین، تشنج‌های بیمار را از نظر نوع، شدت و اورای قبل از تشنج بررسی کنید.
• در شروع درمان با کاربامازپین، آزمایش شمارش سلول‌های خونی را در ابتدای هر هفته و سپس ماهیانه انجام دهید. در صورت بروز علائم تضعیف مغز استخوان، لازم است کاربامازپین قطع شود.
• در طول درمان با کاربامازپین، عوارضی مانند اضطراب و پریشانی  به ویژه در سالمندان ممکن است مشاهده شود.

• درمان با کاربازپین می‌تواند  افکار خودکشی را در فرد به همراه داشته باشد. این نکته به ویژه در هفتۀ اول بعد از شروع درمان با کاربامازپین قابل توجه است.

• در طول درمان با کاربامازپین، آزمایش عملکرد کلیوی را هر سه ماه یک بار انجام دهید. آزمایش‌های عملکرد کبدی را نیز انجام دهید.
• بروز نشانه‌های تضعیف مغز استخوان، تهوع و استفراغ، دو بینی، عدم تعادل و کولاپس قلبی-عروقی از علائم مسمومیت با کاربامازپین محسوب می‌شود.
• در طول درمان با کاربامازپین، شرایط ذهنی بیمار را بررسی کنید.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

• در روزهای اول درمان از انجام فعالیت‌هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، پرهیز کنید.
• سوسپانسیون کاربامازپین را قبل از مصرف، به خوبی تکان دهید.
• کاربامازپین سبب می‌شود پوستتان مستعد آفتاب سوختگی شود. بنابراین در طول درمان از ضد آفتاب مناسب استفاده کنید.
• آب گریپ‌فروت می‌تواند با تأثیر کاربامازپین تداخل داشته باشد. در این مورد با پزشکتان مشورت کنید.

• از قطع ناگهانی کاربامازپین بپرهیزید؛ زیرا قطع ناگهانی می‌تواند تشنج را افزایش دهد.

• نشانه‌های تب و لرز، بثورات جلدی، ادرار تیره، مدفوع کم رنگ، زردی پوست و چشم‌ها، گلودرد و شکم درد را گزارش کنید.
• در زمان مصرف دارو از روش‌های مطمئن پیشگیری از بارداری علاوه بر مصرف داروهای خوراکی ضدبارداری استفاده کنید.
• درهنگام درمان با کاربامازپین، لازم است مرتب آزمایش خون انجام دهید.
• مصرف همزمان کاربامازپین با الکل ممنوع است.
• برای کاهش نشانه‌های گوارشی می‌توان کاربامازپین را با شیر و یا غذا مصرف کرد.

نام تجاری :

• لاکسا
• یونیماید
• ویمپات

لاکوزاماید یک داروی ضد صرع است. این دارو همراه با داروهای دیگر برای درمان تشنج در مبتلایان به صرع بالای ۱۷ سال استفاده می‌شود. لاکوزاماید برای درمان تشنج‌های موضعی که ممکن است به حالت منتشر نیز گسترش یابند تجویز می‌شود. این دارو سبب کاهش فعالیت‌های غیر الکتریکی مغز می‌شود.

اشکال دارویی :

قرص : 50، 100، 150 و 200 میلی گرم

عوارض جانبی :

تمام داروها در کنار تأثیر مثبت، می‌توانند موجب عوارض ناخواسته‌ای در بدن شوند. اگرچه این عوارض در همۀ افراد به وجود نمی‌آید؛ ولی اگر علائم زیر ادامه پیدا کرد، حتماً با پزشک معالج خود مشورت نمایید.عوارض جانبی لاکوزاماید عبارتند از:

• سردرد، سرگیجه
• مشکلات بینایی، دوبینی
• حالت تهوع، آشفتگی معده
• تغییر در خلق‌وخو، بی‌قراری، خشکی دهان، احساس ضعف و خستگی
• ضربان قلب سریع، لرزش در قفسه سینه
• تنگی نفس

مصرف در بارداری و شیردهی

• بارداری : در صورت بارداری، از دستور پزشک خود در مورد مصرف داروی ضد تشنج پیروی کنید. کنترل تشنج در دوران بارداری بسیار مهم است، چون تشنج ممکن است به مادر و فرزند آسیب برساند. بدون مشورت با پزشکتان، مصرف این دارو را شروع یا قطع نکنید و در صورت باردار شدن بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید.
• اینکه آیا لاکوزاماید در شیر مادر ترشح می‌شود یا می‌تواند به نوزاد در حال تغذیه با شیر مادر آسیب برساند، مشخص نشده است. در صورت شیردهی به نوزاد، به پزشکتان اطلاع دهید.

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری

1. در زمان مصرف لاکوزاماید، عملکرد کلیه‌ها و کبد را بررسی کنید. سابقۀ بیماری کلیوی و کبدی را از بیمار بپرسید.
2. سابقۀ افسردگی، افکار یا اقدام به خودکشی و  سوء مصرف مواد مخدر یا الکل لازم است مورد بررسی قرار گیرند.
3. بیماری‌های  قلبی مانند سندرم سینوس بیمار یا انسداد دهلیزی بطنی و  نارسایی قلبی و سایر اختلال‌های شدید قلبی را از بیمار بپرسید.
4. مصرف لاکوزامید برای افراد کمتر از 17 سال تأیید نشده است. 

مراقبت‌های بیمار و خانواده

1. لاکوزاماید را دقیقاً بر اساس میزان تجویز پزشکتان استفاده کنید.
2. لاکوزاماید را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد.
3. میزان داروی مایع را با قاشق مخصوص یا فنجان دارویی اندازه بگیرید.
4. مصرف این دارو را ناگهان قطع نکنید. قطع ناگهانی خطر افزایش تشنج دارد. کاهش میزان مصرف فقط زیر نظر پزشک و به تدریج صورت می‌گیرد.
5. اگر الگوی تشنج ها بیشتر شد و یا تغییر کرد، حتماً با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

میدازولام دارویی است که به دستۀ بنزودیازپین‌ها تعلق دارد و قبل از انجام بعضی جراحی‌ها به منظور آرام شدن بیمار تجویز می‌شود. عوارض مصرف میدازولام متعدد است، اما بروز مشکلات تنفسی از مهمترین عوارض جانبی میدازولام محسوب می‌شود. یکی از موارد منع مصرف میدازولام، ابتلا به گلوکوم است. مصرف میدازولام در بارداری خطرناک است.

اشکال دارویی:

• شربت: 2 میلی گرم بر میلی لیتر
• آمپول: 1 و 5 میلی گرم بر میلی لیتر (یک، دو و سه میلی لیتر)

نکته :

• میدازولام در بخش‌های مراقبت ویژه برای بیماران با تهویۀ مکانیکی به صورت انفوزیون مداوم استفاده می‌شود.
• تا 24 ساعت بعد از مصرف میدازولام، نباید از الکل استفاده شود.
• میدازولام می‌تواند تنفس را آهسته و یا متوقف کند.
• میدازولام به صورت تک دوز استفاده می‌شود.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی میدازولام عبارت است از:

• سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، سرگیجه، آتاکسی، خواب آلودگی، فراموشی
• سیستم گوارشی: تهوع، استفراغ
• سیستم قلب و عروق:  افزایش ضربان قلب، کاهش فشارخون
• سایر عوارض:  تاری دید، دو بینی، کهیر، راش، خارش جلدی، قطع تنفسی، اسپاسم برونش ها

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری:

• در افراد با وزن بالا ممکن است نیمۀ عمر میدازولام طولانی شود.
• محل تزریق میدازولام را به لحاظ قرمزی، درد و تورم بررسی کنید.
• به فراموشی در سالمندان توجه کنید. وضعیت تنفسی در این بیماران اهمیت دارد.
• تزریق وریدی میدازولام را در ماهیچه‌های بزرگ و عمیق انجام دهید.
• تا زمان برگشت کامل هوشیاری و رفع گیجی، بیمار را در هنگام حرکت یاری دهید.
• در هنگام تجویز وریدی میدازولام، وسایل احیای اورژانس را در دسترس قرار دهید.
• در طول جراحی، تنفس، فشار خون، مقدار اکسیژن و سایر علائم حیاتی بیمار باید بررسی شود.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

• با توجه به فراموشی گذرای ناشی از مصرف میدازولام، ممکن است حافظۀ نزدیک، دچار اختلال شود که بعداً بهتر خواهد شد.
• تداخل میدازولام با گریپ‌فروت و آب‌میوه‌اش، می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی شود. بنابراین از مصرف همزمان گریپ‌فروت و میدازولام باید اجتناب کرد.

نام تجاری :

 نورونتین

گاباپنتین دارویی است که در درمان صرع یا دردهای عصبی به کار می‌رود. همچنین یکی از موارد مصرف گاباپنیتن، بیماری زونا است. شایعترین اثر جانبی گاباپنتین گیجی، خستگی و حرکت‌های غیر قابل کنترل چشم‌ها است. مصرف همزمان آنتی اسیدها با گاباپنتین تداخل دارد. بنابراین باید بین زمان مصرف این داروها حداقل دو ساعت فاصلۀ زمانی ایجاد کرد.

اشکال دارویی:

• کپسول: 100 ، 300 و 400 میلی گرم

تداخل دارویی:

• آنتی اسیدها جذب گاباپنتین را کاهش می‌دهند.
• الکل و داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی اثر گاباپنتین را افزایش می‌دهند.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی‌شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی گاباپنتین عبارت است از:

• سیستم عصبی مرکزی:  ضعف و خستگی، بی‌قراری، لرزش، تحریک پذیری، افسردگی، عدم تعادل، خواب آلودگی، اختلال در تکلم، افکار خودکشی
• سیستم گوارش:  تهوع و استفراغ، یبوست، خشکی دهان، پراشتهایی، سوء‌هاضمه
• سایر عوارض:  افزایش وزن، گرفتگی بینی، آلرژی، حرکت غیرقابل‌کنترل چشم‌ها، ورم محیطی، اتساع عروقی، کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون، تب، عفونت ویروسی، تاری دید، تنبلی چشم، دوبینی، ناتوانی جنسی

مصرف در بارداری و شیردهی:

• بارداری:  در صورت بارداری یا قصد بارداری با پزشک مشورت کنید.
• شیردهی:  گاباپنیتن در شیر انسان ترشح می‌شود. تأثیر گاباپنتین در نوزادان شیرخوار مشخص نیست. نوزادان شیرخواری که در معرض گاباپنتین قرار دارند؛ باید از نظر خواب‌آلودگی، افزایش وزن و نقاط عطف در رشد بررسی و ارزیابی شوند.

مراقبت‌های پزشکی و پرستاری:

• کیفیت تشنج‌ها را  از نظر  شدت، مدت، اورا، فعالیت‌های تشدیدکننده و کاهش‌دهنده بررسی کنید.
• در هنگام درمان با گاباپنتین، آزمایش‌های عملکرد کلیه، آزمایش‌های عملکرد بینایی و وضعیت ذهنی بیمار را مورد بررسی قرار دهید.
• حداکثر غلظت گاباپنتین ظرف دو تا سه ساعت ایجاد می‌شود. گاباپنیتن مشکلات خواب ناشی از درد عصب را ظرف یک هفته بهبود می‌بخشد؛ اما بهبود علائم ناشی از درد عصب تا دو هفته زمان می‌برد. کاهش تشنج در اثر مصرف گاباپنتین، معمولاً بین چند هفته ظاهر می‌شود.
• تا دو ساعت قبل و بعد از مصرف گاباپنتین، از مصرف آنتی اسیدها پرهیز کنید.
• از قطع ناگهانی گاباپنتین خودداری کنید. قطع گاباپنتین باید زیر نظر پزشک و به تدریج انجام شود.
• برای برطرف شدن خشکی دهان ناشی از گاباپنیتن، از آدامس یا آب نبات استفاده کنید.
• برای رفع یبوست ناشی از گاباپنتین، از رژیم غذایی پرفیبر و مایعات فراوان استفاده کنید.

مراقبت‌های بیمار و خانواده:

• گاباپنتین خواب‌آور است؛ بنابراین در هنگام درمان با گاباپنتین، از انجام فعالیت‌هایی که به هوشیاری بالا نیاز دارند، خودداری کنید.
• گاباپنتین باید بر اساس دستور پزشک مصرف شود. از قطع ناگهانی گاباپنتین پرهیز کنید.  
• مصرف همزمان الکل با گاباپنتین تداخل دارد.  
• در صورت بروز تغییر خلق وخو یا وجود افکار خودکشی در زمان درمان با گاباپنتین، حتماً با پزشک مشورت کنید.
• راش، تب، دشواری در تنفس و یا تورم صورت در زمان مصرف گاباپنتین را سریعاً به پزشک گزارش کنید.
• در صورت بارداری یا داشتن قصد بارداری در زمان درمان با گاباپنتین، با پزشک مشورت کنید.

نام تجاری :

• کپرا
• لوبل

داروی لوتیراستام برای درمان تشنج استفاده می شود. اشکال دارویی لوتیراستام عبارت است از محلول خوراکی، قرص و شکل تزریقی. میزان مصرف لوتیراستام در درمان تشنج بر اساس سن و نوع تشنج ها تعیین می شود.

اشکال دارویی:

• قرص: : 250، 500  و 1000 میلی گرم
• محلول خوراکی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر
• محلول تزریقی: 100 میلی گرم بر میلی لیتر

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود، ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی لوتیراستام عبارت است از:

• سیستم عصبی:  گیجی، افسردگی، تمایل به خودکشی، سایکوز ( توهم و هذیان)، خواب آلودگی
• سایر: عفونت، ضعف، کم خونی

مصرف در بارداری و شیردهی:

• بارداری:  در پژوهش های حیوانی در میزان مصرف مشابه مصرف انسانی و حتی بیشتر، لوتیراستام سمیت های رشدی را برای جنین در پی داشته است. در انسان مطالعه های کنترل شده در مورد مصرف لوتیراستام در بارداری انجام نشده است. مطالعه های حیوانی احتمال بروز مرگ جنین را نشان داده است. در نهایت مصرف لوتیراستام در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز خواهد بود که منافع آن بر خطرهای احتمالی غالب باشد. باید به خاطر داشت تشنج کنترل نشده می تواند برای مادر و جنین هر دو خطرناک باشد.
• شیردهی:  تصمیم گیری در مورد قطع مصرف لوتیراستام در شیردهی به اهمیت مصرف لوتیراستام در مادر بازمی گردد؛ به ویژه اگر نوزاد بیش از دو ماه داشته باشد. اگر مصرف لوتیراستام در شیردهی برای مادر ضروری باشد، دلیلی بر قطع شیردهی وجود ندارد. اما نوزاد باید به لحاظ احساس خواب آلودگی و افزایش وزن بررسی شود. برخی شواهد نشان می دهد لوتیراستام می تواند مقدار شیر مادر را در بعضی خانم ها کاهش دهد.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

• در هنگام درمان با لوتیراستام، عملکرد کلیه، سلول های خونی، مقدار هموگلوبین و مقدار مصرف و دفع مایعات باید بررسی شود.
• در زمان درمان با داروی لوتیراستام، الگوی تشنج ها را از نظر مدت، شدت، نوع تشنج، عوامل تشدید کننده و عوامل تسکین دهنده بررسی کنید .
• در طول درمان با داروی لوتیراستام وضعیت ذهنی بیمار را مورد توجه قرار دهید.
• برای کاهش عوارض گوارشی، لوتیراستام می تواند همراه با غذا تجویز شود.
• در هنگام درمان با داروی لوتیراستام، از تغییر ناگهانی وضعیت بیمار خودداری کنید.

مراقبت های بیمار و خانواده:

• در هنگام درمان با داروی لوتیراستام، از انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند پرهیز کنید.
• داروی لوتیراستام را براساس دستور پزشک مصرف کنید. از قطع ناگهانی داروی لوتیراستام پرهیز کنید.
• داروی لوتیراستام نباید با الکل استفاده شود.
• مصرف لوتیراستام می تواند تغییر خلق و خو (مانند اضطراب، تحریک پذیری، عصبانیت، بروز افکار خودکشی) به دنبال داشته باشد. در صورت بروز تغییر خلق و خو با پزشک تماس بگیرید.
• اگر در زمان مصرف داروی  لوتیراستام، دچار راش جلدی شدید، با پزشک تماس بگیرید.

نام تجاری :

دیلانتین

فنی توئین دارویی ضد تشنج است که امواج مغزی مؤثر در ایجاد تشنج را آهسته می کند. فنی توئین اشکال دارویی مختلفی مانند کپسول و سوسپانسیون دارد. در صورت داشتن حساسیت به فنی توئین یا ترکیبات مشابه، از مصرف آن باید پرهیز کرد.

اشکال دارویی:

• کپسول: 100  میلی گرم
• تزریقی: 50 میلی گرم بر میلی لیتر
• سوسپانسیون: 30 میلی گرم بر 5 میلی لیتر / 125 میلی گرم بر 5 میلی لیتر

مکانیسم اثر:

• فنی توئین موجب تثبیت غشای نورون ها و محدود کردن فعالیت کانون تشنج می شود. مکانیسم اثر فنی توئین افزایش خروج سدیم و کاهش ورود آن به سلول های عصبی است.

تداخل دارویی:

• فنی توئین اثر گلیکوزیدهای قلبی، داروهای ضدبارداری خوراکی و اسید فولیک را کاهش می دهد.
• سایر داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی، سمیت فنی توئین را تشدید می کنند.
• آنتی اسیدها جذب فنی توئین را کاهش می دهند.
• تتراسایکلین ها، متابولیسم فنی توئین را افزایش می دهند.
• فنی توئین با اثر ضد انعقادی های خوراکی، تداخل دارد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه  همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی فنی توئین عبارت است از:

• سیستم عصبی :  سردرد، بی خوابی، سرگیجه، ناهماهنگی در حرکت عضلات، پرش عضلانی، تحریک پذیری، لکنت زبان، از دست دادن تعادل، حرکت های غیرطبیعی چشم
• سیستم گوارشی :  تهوع، استفراغ، خشکی دهان، حجیم شدن لثه ها، یبوست
• عوارض خونی: آگرانولوسیتوز، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، کم خونی
• عوارض پوستی : درماتیت، نکروز اپیدرم، راش جلدی، پرمویی، حساسیت به نور
• سایر: افزایش قند خون، دو بینی، هپاتیت، نرمی استخوان

مصرف در بارداری و شیردهی:

• بارداری:  داده های کنترل شده ای در مورد بارداری انسان در دست نیست. در خانم های باردار مبتلا به صرع، استفاده از فنی توئین با افزایش احتمال بروز ناهنجاری های مادرزادی ارتباط دارد. فنی توئین نباید در دوران بارداری استفاده شود؛ مگر آن که مزایای مصرف آن، بر خطرهای احتمالی که جنین را تهدید می کند، غالب باشد.
• شیردهی:  استفاده از فنی توئین در دوران شیردهی توصیه نمی شود. مقدار اندکی از فنی توئین در شیر مادر یافت شده است. شیردهی در طول درمان تک دارویی با فنی توئین، به نظر نمی رسد مشکلاتی را در رشد نوزاد به همراه داشته باشد. اما در صورت درمان ترکیبی فنی توئین با سایر داروها، احتمال افزایش خواب آوری یا علائم قطع دارو، در نوزاد وجود دارد.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

• برای سطح سرمی فنی توئین باید حداقل یک هفته از شروع تجویز فنی توئین گذشته باشد.
• در طول درمان با فنی توئین، نوع تشنج را مورد بررسی قرار دهید.
• وقوع راش های ناشی از نکروز اپیدرمال و سندرم استیون جانسون، هشداری برای قطع مصرف فنی توئین است.
• نشانه های تب، لنفوآدنوپاتی و راش جلدی ممکن است در اثر حساسیت به فنی توئین ایجاد شود؛ که سه تا 12 هفته پس از شروع درمان به وجود می آید.
• در طول درمان با فنی توئین، بیمار را از نظر وضعیت ذهنی مورد بررسی قرار  دهید.
• در طول درمان با فنی توئین، وضعیت تنفسی بیمار را از نظر تعداد، عمق، ریتم و الگوی تنفسی بررسی کنید.
• در طول درمان با فنی توئین، به نشانه های دیسکرازی خون (تب، گلودرد، پتشی، راش، زردی) توجه کنید.
• در طول درمان با فنی توئین این موارد را بررسی کنید: شمارش سلول های خونی (نوتروفیل، سلول های سفید خون)، آلبومین، آزمایش های عملکرد تنفسی
• برای رقیق کردن فرم وریدی فنی توئین، از آب مقطر استفاده کنید.

• مراقبت های بیمار و خانواده:

• فنی توئین باید بر اساس دستور پزشک با میزان تعیین شده مصرف شود. از قطع ناگهانی فنی توئین پرهیز کنید.
• برای کاهش عوارض گوارشی فنی توئین، آن را با غذا مصرف کنید.
• بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. به حجیم شدن لثه ها توجه کرده و زیر نظر دندانپزشک باشید.
• قبل از مصرف سوسپانسیون فنی توئین، باید بطری را به خوبی تکان دهید.
• رنگ ادرار در طول درمان با فنی توئین ممکن است صورتی شود.
• در طول درمان با فنی توئین، از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری نیاز دارد، اجتناب کنید.
• از مصرف الکل، داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی و سایر داروهای غیر نسخه ای همزمان با فنی توئین خودداری کنید. الکل می تواند مقدار فنی توئین در خون را کاهش دهد و خطر بروز تشنج را به دنبال داشته باشد.
• در طول درمان با فنی توئین نشانه های آلرژی و آنافیلاکسی را فوراً گزارش کنید.
• فنی توئین اثر برخی داروهای ضدبارداری را کاهش می دهد. بنابراین بهتر است از روش های کنترل بارداری غیرهورمونی هم، برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

کلونازپام دارویی است که روی سلول های عصبی عمل می کند تا فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز را آرام کند. بنابراین کلونازپام برای درمان تشنج استفاده می شود. مصرف کلونازپام در بارداری و شیردهی خطرناک است. بنابراین اگر قصد بارداری دارید با پزشک مشورت کنید.

اشکال دارویی:

قرص آهسته رهش:   1 و 2 میلی گرم

موارد مصرف:

• صرع ابسانس و آتپیک، صرع میوکلونیک

مکانیسم اثر:

• تأثیر کلونازپام با اثر بر واسطه های مهاری گابا مشخص می شود و در نتیجه تشنج های تونیک- کلونیک مهار می شود.

مهم:

• کلونازپام تنها باید در کوتاه مدت مورد توجه قرار گیرد. مصرف بیش از 9 ماه بدون مشورت پزشک توصیه نمی شود.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه همۀ این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود؛ ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

عوارض جانبی کلونازپام عبارت است از:

• سیستم عصبی مرکزی:  سردرد، گیجی، لرزش، عدم تعادل، خواب آلودگی و ضعف
• سیستم گوارشی:  تهوع و استفراغ، عطش شدید، یبوست، شکم درد
• سایر عوارض:  دو بینی، نیستاگموس، بثورات جلدی، سوزش ادرار، احتباس ادرار، هایپرکلسمی، تضعیف تنفس

مصرف در بارداری و شیردهی:

•  مصرف کلونازپام در دوران بارداری تنها در صورتی در نظر گرفته می شود که مزایای درمان برای مادر ارجح بر خطرهایی باشد که جنین را تهدید می کند. اثر کلونازپام روی جنین  خطرناک است و خطر وابستگی وجود دارد.
• شیردهی:  مصرف کلونازپام در دوران شیردهی باید قطع شود. کلونازپام وارد شیر انسان می شود.

مراقبت های پزشکی – پرستاری:

• قبل و در طول درمان با کلونازپام عملکرد کلیه ها، آزمایش های خونی، آزمایش های کبدی و سطح پلاسمایی کلونازپام را بررسی کنید.
• وضعیت ذهنی بیمار را در نظر بگیرید.
• در طول درمان با کلونازپام، واکنش های آلرژیک را در نظر داشته باشید.
• به علائم مسمومیت ناشی از کلونازپام توجه داشته باشید: تهوع، استفراغ، عدم تعادل، تضعیف مغز استخوان، دو بینی، تب
• برای کاهش نشانه های گوارشی مصرف کلونازپام را با غذا توصیه کنید.
• در شروع درمان با کلونازپام برای سالمندان، آنها را در حرکت کردن یاری کنید.

مراقبت های بیمار و خانواده:

• کلونازپام خواب آور است؛ بنابراین در طول درمان با آن، از انجام فعالیت هایی که به هوشیاری نیاز دارند بپرهیزید.
• مصرف کلونازپام با الکل و سایر  داروهای تضعیف کنندۀ سیستم عصبی مرکزی، ممنوع است.
• عوارض قطع ناگهانی قرص کلونازپام بسیار جدی است. بنابراین باید به صورت تدریجی قطع شود.
• در هنگام درمان با کلونازپام، از مایعات کافی و غذای پر فیبر استفاده کنید.